1. Ген туралы түсінік. Гендердің жіктелуі, анықтама. Ген


Ақуыз биосинтезі. Трансляция



бет6/14
Дата09.12.2023
өлшемі0.63 Mb.
#486062
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
2-РК МБ

Ақуыз биосинтезі. Трансляция, кезеңдері
Трансляция
Трансляция- ақуыз биосинтезінің екінші сатысы. Трансляция рибосомалардағы цитоплазмада жүзеге асырылады. Эукариотты рибосомалар көбінесе түйіршікті эндоплазмалық тордың бетінде орналасады.
Жетілген мРНҚ ядродан шыққаннан кейін рибосома жиналады. Рибосома екі суббірліктен тұрады. Кіші суббірлік үлкен суббірліктің бетіндегі қуыста орналасады.
Жиналған рибосома құрылымында ерекше функционалды орталықтар бар: А- орталығы - аминоацил орталығы - аминоацил-тРНҚ-ны байланыстыратын орталық (аа-тРНҚ, амин қышқылы мен тРНҚ-дан тұратын кешен).
П-центр - рибосоманың пептидил орталығы - пептидил-тРНҚ байланыс орталығы (өсіп келе жатқан пептидтік тізбектен және аа-тРНҚ-дан тұратын кешен)
Е орталық - рибосомадан бос тРНҚ бөліну орталығы. Сондай-ақ, рибосомада мРНҚ-ны байланыстыруға арналған аймақтар бар
(М-центр)және ПТФ-центр (пептидилтрансфераза орталығы) пептидтің пептидил-тРНҚқұрамынан А- орталыққа енген келесі аа-тРНҚ-ға ауысуын катализдейді.
Трансляция кезеңдері
Трансляция үдерісі белсенді рибосоманың жинақталуынан –трансляция инициациясынан басталады, бұл жинақталу рибосомалардың қызметтік орталықтарының әсерінен қатаң тәртіппен жүргізіледі. Суббірліктердің арасындағы қуыстарда рибосомада жинақталған трансляцияның басқа қатысушылары– аРНҚ, пептидил-тРНҚ, және аминоцил- инициаторлық аа- тРНҚ орналасады.
М-орталық – аРНҚ байланыстырушы орталық кіші суббірлікте орналасады.
П-орталық – пептидилдік орталық кіші суббірлікте орналасады. Трансляцияның басында онымен аа-тРНҚ (эукариоттарда инициаторлық кодонды әрқашан метионин кодтайды) байланысады.
Кейде Е-орталық туралы айтқанда («exit» - шығу), оған пептидилмен байланысын үзген тРНҚ рибосомадан шығады делінген.
А-орталық – амин қышқылдық орталық – кезекте аа-тРНҚ-ны байланыстыратын жер.
ПТФ-орталық – пептидилтрансферазалық орталық.
Трансляцияинициациясы ерекше нәруыздар – инициация факторларымен катализденеді,ол рибосоманың кіші суббірлігімен қозғалмалы байланысқан. Инициация аяқталған кезде бұл факторлар рибосомадан ажырайды. Кезекті бір пептидтік байланыс түзілген кезде, пептидил бір амин қышқылына ұзарады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©www.dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет