Экономикалық теория



бет1/5
Дата11.06.2016
өлшемі0.8 Mb.
#128301
  1   2   3   4   5
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

“ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ”

ПӘНІ БОЙЫНША ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ
Мамандықтары: 050506- Экономика

050507- Менеджмент

050508- Есеп және аудит

050509- Қаржы

050510- Мемлекеттік жергілікті басқару

050511- Маркетинг

050908-Бағалау

Құрастырушылар:

________доц.Нұрпейсов Б.Г.

Беттер саны-67

Тест тапсырмаларының саны-300

Құрастыру мерзімі: 15.10.2009

Арналуы: МАБ сынау тестілеуі


Тест тапсырмаларының базасына негізделген тақырыптар тізімі

«Экономикалық теория» пәні бойынша

Мамандықтары: 050506- Экономика

050507- Менеджмент

050508- Есеп және аудит

050509- Қаржы

050510- Мемлекеттік жергілікті басқару

050511- Маркетинг

050908-Бағалау

Қазақ тілді бөліміне арналған


«Экономикалық теория» пәні бойынша тақырыптар тізімі




Тақырып 1. Экономикалық теорияның пәні және талдау әдістері.



Тақырып 2. Қоғамдық өндірісті экономикалық ұйымдастыру. Экономикалық жүйелер және меншік



Тақырып 3. Нарықтық экономиканы талдаудың теориялық негіздері



Тақырып 4. Кәсіпкерлік және оның ұйымдастыру-құқықтық түрлері. Өндіріс шығындары және фирманың пайдасы



Тақырып 5. Жетілген бәсекелі нарықтың жұмыс істеу механизмдері



Тақырып 6. Жетілмеген бәсекелі нарықтың жұмыс істеу механизмдері



Тақырып 7. Өндіріс факторларының нарығы және нарықтық табыстардың қалыптасуы

Тақырып 8. Ұлттық экономика: нәтижелері және оларды өлшеу

Тақырып 9. Макроэкономикалық тепе-теңдік және макроэкономикалық динамика

Тақырып 10. Экономикалық дамудың циклдық сипаты

Тақырып 11. . Макроэкономикалық тұрақсыздық: инфляция және жұмыссыздық

Тақырып 12. Экономиканы мемлекеттік реттеу. Ақша - несие жүйесі және мемлекеттің монетарлы саясаты

Тақырып 13. Қаржы және мемлекеттің қаржы саясаты

Тақырып 14. Нарықтық табыстарды бөлу және мемлекеттің әлеуметтік саясаты.

Тақырып 15. Дүниежүзілік шаруашылық және халықаралық экономикалық қатынастар


1. Маркстік пікір бойынша, тауардың айырбас құны қай еңбектің көмегімен пайда

болады:


A) Абстрактылы еңбек.

B) Нақты еңбек.

C) Қосымша еңбек.

D) Уақытша еңбек.

E) Жоспарлы еңбек.
2. Бағаның құрылуы нарықта қандай әрекеттестікпен сипатталады:

A) Сұраным және ұсыным.

B) Мемлекеттің араласуы.

C) Баға саясаты.

D) Ақша саясаты.

E) Нарықтың заңдарымен.


3. Макроэкономиканың негізін салушы экономисті көрсетіңіз:

A) К.Маркс.

B) Дж.Кейнс.

C) М.Фридмен.

D) Макконел.

E) А.Смит.


4. Қазіргі инфляцияның ерекшеліктері:

A) Шаруашылық жүйені толық қамтиды.

B) Бір саланың шегінен аспайды.

C) Қысқа мерзімде өтеді.

D) Жұмыссыздықпен байланысты.

E) Ақша факторларына байланысты.


5. Бюджет тапшылығын жабудың жолдары:

A) Кағаз ақшалар шығару.

B) Ішкі қарыздарды өтеу.

C) Сыртқы қарыздарды өтеу.

D) Бюджет саясатын үкімет реттеу.

E) Субвенция және субсидтен қаржыландыру.


6. Қоғамдық байлықтың көзі “ауылшаруашылықта” деп айтқан мектеп:

A) Физиократизм.

B) Меркантилизм.

C) Маркстік мектеп.

D) Классикалық саяси экономия.

E) Монетаризм.


7. Қоғамдық ұдайы өндірістің құрылымы:

A) Өндіру, тұтыну, бөліну.

B) Тұтыну, бөліну, айырбас.

C) Өндіру, бөліну, айырбас, тұтыну.

D) Өндіру, тұтыну.

E) Бағалау, жоспарлау.


8. Нарықты ұйымдастыру формаларын көрсетіңіз:

A) Дүкен, жәрмеңке, мини-маркет.

B) Жәрмеңке, дүкен, тіске басар.

C) Дүкен, универмаг, биржа.

D) Сауда орталығы және корпорация.

E) Дүкен, жәрмеңке, аукцион және базар.


9. Қысқа мерзімдік кезеңде өндірісті талдағанда өндіріс факторлары сандық жағынан қалай өзгереді:

A) Өндіріс факторлары толығымен өзгереді.

B) Өндіріс факторлары толығымен өзгермейді.

C) Өндіріс факторлары өзгеріссіз қалады.

D) Өндіріс факторлары қысқа мерзімдегі шығындарға байланысты болмайды.

E) Өндіріс факторлары кездеспейді.


10. Еңбек нарығында қалыптасатын баға:

A) Рента.

B) Табыс.

C) Пайыз.

D) Жалақы.

E) Пайда.


11. Өндіріс масштабы өзгергенде тұрақты шығын (FC) өзгереді ме:

A) Тұрақты өзгермейді.

B) Кең мөлшерде өзгереді.

C) Бағаға байланысты өзгереді.

D) Пайдаға байланысты өзгереді.

E) Қосымша пайда әкеледі.


12. Ұсыныс заңы:

A) Баға мен ұсыныс көлемі арасындағы тура байланыс.

B) Баға мен ұысыныс көлемі арасындағы кері байланыс.

C) Тұтынушы мен өндіруші арасындағы келісім.

D) Тұтынушы саясаты.

E) Баға мен ұсыныс көлемі арасындағы қарама-қайшылық.


13. Алғашқы қағаз ақшалар қашан және қайда пайда болған:

A) Қытайда, V ғ. б.э.д.

B) Ресейде, 15 ғ.

C) Америкада, 19 ғ.

D) Вавилонда, 11 ғ.

E) Европада, 14 ғ.


14. Кәсіпкерлік қабілеттілік өндіріс факторы ретінде өз иесіне қандай табыс әкеледі:

A) Рента.

B) Табыс.

C) Пайда.

D) Жалақы.

E) Пайыз.


15. Тауардың тұтыну құны, Маркстік пікір бойынша, қандай еңбек түрімен анықталады:

A) Нақты еңбек.

B) Абстрактылы еңбек.

C) Қосымша еңбек.

D) Уақытша еңбек.

E) Жоспарлы еңбек.


16. Егер адам несиенің көмегімен дүкеннен немесе сауда орнынынан мүлікті жеңілдетілген бағамен сатып алса, онда несиенің қандай формасы болады:

A) Банктік несие.

B) Коммерциялық несие.

C) Тұтыну несиесі.

D) Ипотекалық несие.

E) Мемлекеттік несие.


17. Қазақстан Республикасындағы бірінші деңгейдегі банкті атаңыз:

A) Коммерциялық банк.

B) Универсалды банк.

C) Ұлттық банк.

D) Халық банкі.

E) Акционерлік банк.


18. Баға дегеніміз:

A) Құнның ақшалай көрінісі.

B) Шығындардың жиынтығы.

C) Қосымша құнның формасы.

D) Нақты еңбектің жиынтық шығыны.

E) Табыс нормасы.


19. Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы, яғни тенге айналымға қай жылы енді:

A) 15 қараша 1994 ж.

B) 15 қараша 1993 ж.

C) 13 қазан 1995 ж.

D) 10 қазан 1995 ж.

E) 5 қараша 1997 ж.


20. Экономикалық белсенді емес халық- бұл:

A) Жұмыс күшіне жатпайтын халық саны.

B) Жұмыс күшіне жататын халық саны.

C) Еңбекке қабілеттілігі бар адамдар.

D) Жұмыс істейтін зейнеткерлер.

E) Жұмыс істейтін студенттер.


21. Микроэкономика нені оқытады:

A) Ұлттық экономиканы.

B) Кәсіпорын қызметі.

C) Жеке адам қызметі.

D) Шаруашылық жүйені.

E) Табыстардың бөлінуін.


22. AC орташа шығын қандай формуламен есептеледі:

A) AC= TC/Q.

B) TC=AC/Q.

C) AC=FC+VC.

D) AC=FC/1.

E) AC=MR-MC.


23. Инфляция бағаның өсу қарқынына байланысты:

A) Жылжымалы, бірқалыпты.

B) Әлемдік және жергілікті.

C) Ауыспалы.

D) Ұшқыр.

E) Сұраным мен ұсыным инфляциясы.


24. Нарықты экономикада әрқашан тапшылықта болатын категорияны көрсетіңіз:

A) Әлеуметтік кепілдік.

B) Ақша.

C) Дүниежүзілік мамандар қызметі.

D) Интеллектуалды тауарлар.

E) Шартты белгілер.


25. Экономикаға мемлекеттің араласуы шектеулі болу керектігін қандай мектеп жақтаған:

A) Классиктер.

B) Маржиналистер.

C) Меркантилистер.

D) Кейнсиандықтар.

E) Институционалистер.


26. Ұлттық өндірістің нәтижесі - бұл:

A) Жиынтық қоғамдық өнім.

B) Қоғамдық табыс.

C) Тауар және игілік.

D) Өнім.

E) Ұлттық табыс.


27. Нарықтың құрылымы дегеніміз:

A) Ішкі элементтердің жиынтығы.

B) Сыртқы элементтердің жиынтығы.

C) Тауарлардың түрлері.

D) Кәсіпорын түрлері.

E) Кәсіпорын қызметтері.


28. Меншік экономикалық категория ретінде нені сипаттайды:

A) Адамның мүлікке құқықтары.

B) Мүлікке ие болуға байланысты адамдардық арасындағы қатынастар.

C) Мүлікті жалға беру.

D) Мүлікке жауапкершілігі.

E) Мүлікті сату және сатып алу.


29. Жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ) және таза экономикалық әл-ауқат арасында

қандай байланыс бар:

A) Кері байланыс.

B) Тепе-теңдік.

C) Тура байланыс.

D) Ауытқу.

E) Байланыс байқалмайды.
30. Сала аралық бәсеке қандай субъектілер арасында болады:

A) Адамдар арасында.

B) Кәсіпорын ішіндегі тауарлар арасында.

C) Кәсіпорындар арасында.

D) Кәсіпорындар арасында әр түрлі тауарлар бойынша.

E) Сапалы тауарлар арасында.


31. Салықтар мен бюджеттік шығындар негізгі құралдары болып табылатын саясат қалай аталады:

A) Монетарлық.

B) Әлеуметтік.

C) Фискалдық.

D) Дискрециондық.

E) Монополияларға қарсы саясат.

32. Еңбек, өндіріс факторы ретінде қандай табыс әкеледі:

A) Жалақы.

B) Рента.

C) Пайда.

D) Пайыз.

E) Дивиденд.


33. Гиперинфляция жағдайында баға қандай процентке жетеді:

A) 10 процентке дейін.

B) 20 процентке дейін.

C) 25 процентке дейін.

D) 30 процентке дейін.

E) 100 астам процентке дейін.


34. Ақша жүйесіне жатпайтын элементті көрсетіңіз:

A) Баға масштабы.

B) Ақшаны эмиссиялау.

C) Несие жүйесі.

D) Ұлттық валюта.

E) Дивиденд.


35. Ақша массасы дегеніміз:

A) Айналымдағы ақша саны.

B) Айналымдағы бос ақшалар.

C) Кәсіпорындағы қолданылатын ақшаның мөлшері.

D) Қолма-қолсыз ақша мөлшері.

E) Валюта курсы.


36. Өндіріс саласындағы капитал қандай түрге жатады:

A) Айналым капиталына.

B) Негізгі капиталға.

C) Қаржы капиталына.

D) Өндірістік емес капиталға.

E) Ақша капиталына.


37. Егер нарықта бірнеше ірі және орташа фирмалар ерекше дифференцияланған тауар ұсынып әрекет етсе, бәсекенің даму дәрежесіне байланысты нарық:

A) Жетілген бәсеке.

B) Монополистік бәсеке.

C) Олигополия.

D) Монополия.

E) Дуополия.


38. Жеке табыс дегеніміз:

A) Салық төлегеннен кейінгі табыс.

B) Салық төленбегенге дейінгі табыс.

C) Жалақы.

D) Пайда.

E) Процент.


39. Банктің актив операциясына қатыстысы:

A) Халықтан салық қабылдау.

B) Банктерден несие алу.

C) Несие беру.

D) Бағалы қағаздар шығару.

E) Бағалы қағаздарды сақтау.


40. Төмендегі қай топ жалпы ұлттық өнімді құруға қатысады:

A) Фермерлер, үй шаруашылығы.

B) Корпорациялар, инвесторлар, үй шаруашылығы.

C) Үй шаруашылығы, мемлекет, фирмалар.

D) Инвесторлар, биржалар, өндірушілер.

E) Кәсіпорын, фермерлер.


41. Нарықтың жағымсыз жақтарын көрсетіңіз:

A) Еңбек ресурстарының толық жұмысбастылығына кепілдік жоқ.

B) Қажеттіліктер толығымен қанағаттандырылады.

C) Жаңа технология жедел қолданылады.

D) Шарттар құрылады.

E) Еңбекке кепілдік бар.


42. Игілік - бұл:

A) Қажеттіліктер түрлері.

B) Қызмет түрлері.

C) Тауарлар жиынтығы.

D) Қажеттіліктерді қанағаттандыратын заттар.

E) Өнімдер жиынтығы.


43. Тауар - бұл:

A) Еңбектің өнімі.

B) Игілік түрлері.

C) Жұмыс күші жиынтығы.

D) Шығындардың жиынтығы.

E) Қажеттіліктерді қанағаттандыру.


44. Жер өндіріс факторы ретінде өз иесісіне қандай табыс түрін әкеледі:

A) Жалақы.

B) Пайда.

C) Пайыз.

D) Дивиденд.

E) Рента.


45. Нақты жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ) бұл:

A) Құрылымдық жұмысыздық кезіндегі өндірістің ауданы.

B) Циклдық жұмыссыздық кезіндегі өндірістің ауданы.

C) Толық жұмысбастылық кезіндегі өндірістің ауданы.

D) Шаруашылықтың нақты ауданы.

E) Өндірістің ауданы.


46. Бағалы қағаздар операциясын реттейтін құрылым:

A) Еңбек институттары.

B) Қаржы орындары.

C) Банктер.

D) Қор биржасы.

E) Біріккен кәсіпорындар.


47. Банктік несие түріне қатысты еместі көрсетіңіз:

A) Банктік несие.

B) Иппотекалық несие.

C) Коммерциялық несие.

D) Халықаралық несие.

E) Кәсіпорын несиесі.


48. “Трансферттік төлемдер” - бұл:

A) Нарықтық экономикадағы ақшалық төлемдердің жалпы атаулары.

B) Табысты қайта бөлу шеңберіндегі ақшалық төлемдер (ақысыз мемлекеттік төлемдер).

C) Әр түрлі саладағы кәсіпорындар арасындағы төлемдер.

D) Халықаралық несиелік міндеттемелер бойынша төлемдер.

E) Депозиттер бойынша банктік төлемдер.


49. Егер экономикалық құбылыстар жеке шаруашылық бірлік деңгейінде зерттелсе, бұл:

A) Макроэкономикалық талдау.

B) Микроэкономикалық талдау.

C) Дүниежүзілік экономиканы талдау.

D) Нормативтік талдау.

E) Позитивтік талдау.


50. “Не қалай, кім үшін өндіру керек” сұрақтары қай жүйеде шешіледі:

A) Дәстүрлі экономика.

B) Аралас экономика.

C) Әкімшілік экономика.

D) Нарықтық экономика.

E) Қандай да болмасын экономикалық жүйеде.

51. Экономикалық теория:

A) Барлық экономикалық жүйелерді оқыту үшін қажет.

B) Социализмнің экономикалық жүйесін оқу кезінде жарамайды.

C) Тек қана капиталистік шаруашылық жүйесін оқу үшін ғана қажет.

D) Жоспарлы экономиканы оқу үшін ғана қажет.

E) Нарықтық экономиканы оқуға ғана қажет.


52. Еңбек өнімділігінің өсуіне не әсер етпейді:

A) Технологиялық өзгерістер.

B) Өнеркәсіпті ұйымдастырудың деңгейі.

C) Білімнің деңгейі және жұмыскерлердің квалификациясы.

D) Өнеркәсіп масштабының эффектісі.

E) Жұмыскерлердің санының өсуі.


53. Өндіріс факторлары дегеніміз:

A) Дәстұрлі ресурстар.

B) Қолданылған ресурстар.

C) Қолданылатын ресурстар.

D) Болашақтағы өндіріс ресурстары.

E) Тек табиғи ресурстар.


54. Өндіріс мүмкіншілігінің қисық (ӨМҚ) сызығы көрсетеді:

A) Екі өнімді өндірудегі минимум.

B) Екі өнімді өндірудегі максимум.

C) Екі өнімді бір уақытта өндірудегі теңдік.

D) Екі өнімді бір уақытта өндірудегі теңсіздік.

E) Бір тауарды өндіру мөлшерінің өзгерісі екінші тауар өндірудегі мөлшердің өзгеруінсіз мүмкін еместігі.


55. Айтылған сипаттамалардың қайсысы нарықтық экономикаға жатпайды:

A) Бәсеке.

B) Орталықтандырылған жоспар.

C) Жеке меншік.

D) Кәсіпкерлікті таңдаудағы еркіндік.

E) Ресурстардың шектілігі.


56. Маркстік ілім бойынша тауар қандай қасиетке ие:

A) Тек қана тұтынушы құнына.

B) Тек қана айырбас құнына.

C) Құнға ғана.

D) Тұтыну құны және құн.

E) Абсолютті құнға.


57. Экономикалық ойлардағы ең бірінші ғылыми бағыт:

A) Меркантилистер.

B) Классикалық-буржуазиялық саяси экономика.

C) Физиократтар.

D) Ұсақ буржуазиялық саяси экономика.

E) Маркстік саяси экономия.


58. Қолда бар табыс - бұл:

A) Жеке табыс алынған жеке салық және салықтық емес төлемдер.

B) Жалақы, рента, пайыз түріндегі табыстар сомасы.

C) Жалақы, капиталға процент минус жеке табысқа салық.

D) Пайда минус жанама салықтар.

E) Процент плюс жарна.


59. Макроталдаудың объектісін көрсетіңіз:

A) Жеке экономикалық субъектілердің іс-әрекеті.

B) Фирма табысы.

C) Фирма шығындары.

D) Тауарды сатып алатын кезде тұтынушының таңдауы.

E) Жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ).


60. Натуралды шаруашылықтың негізгі ерекшелігін көрсетіңіз:

A) Адамдар өнімдерді өз қажеттілігін қанағаттандыру үшін өндірген.

B) Өнімдер айырбасқа түседі.

C) Өнімдер шығарылмайды.

D) Шығарылған өнімдер бөлініске түсед.і

E) Өнімдер тұтынушыларға жеткізілмейді.


61. Дәстүрлі экономикалық жүйеде қандай өндіріс құралдары басым қолданылған:

A) Қол еңбекке (жұмыс күші).

B) Технология.

C) Еңбек құралдары.

D) Еңбек заттары.

E) Ақпарат.


62. Жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) - бұл:

A) Мемлекеттің бір жыл ішіндегі шығарған тауарлар көлемі.

B) Сырттан (импорт) келетін тауарлар көлемі.

C) Мемлекеттің бір жыл ішіндегі өз ресурстарын пайдалана отырып шығарған тауарлар көлемі.

D) Шағын кәсіпорындар шығарған тауарлар көлемі.

E) Сыртқа (экспорт) шығарылатын тауарлар ауданы.


63. Экономика теориясының зерттеу әдісіне не жатпайды:

A) Ғылыми абстракция.

B) Индукция және дедукция.

C) Талдау және синтез.

D) Тәжірибе жүргізу.

E) Бақылау жасау.

64. Фирманың шекті шығындары дегеніміз:

A) Өндіріс көлеміне байланысты фирманың шығындары.

B) Бірлік өнімге кететін шығындар.

C) Ауыспалы және тұрақты шығындар.

D) Қосымша бірлік өнімге шығындар.

E) Орташа шығындар.


65. Бартерлік айырбастын қиындығын шешетін ақшаның орындайтын функциясы:

A) Айналыс құралы.

B) Құн өлшемі.

C) Төлем құралы.

D) Жинақ құралы.

E) Әлемдік ақшалар.


66. Меншіктің құқықтық теориясындағы объектіні көрсетіңіз:

A) Барлық материалдық және материалдық емес ресурстар.

B) Тек қана материалдық ресурстар.

C) Тек қана шекті ресурстар.

D) Барлығына қол жететін ресурстар.

E) Капитал және еңбек.


67. Өндірісті экономикалық ұйымдастырудың басты критерийі:

A) Мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету.

B) Барлық қоғам мүшелерінің материалдық қажеттіліктерін қанағаттандыру.

C) Қоғамда әлеуметтік әділеттілікті орнату.

D) Экономикалық ресурстарды минималды жұмсау және максималды өндіріс нәтижесін алу.

E) Ресурстарды қайта бөлу.


68. Шекті пайдалылықтың көлемі неге байланысты:

A) Тауарды өндіруге деген еңбек күшінің жұмсалуы.

B) Берілген тауардың санымен сапасына байланысты.

C) Берілген тауардың санына және онымен қажеттіліктің қанағаттану дәрежесі.

D) Тауар бағасына.

E) Тауарды өндіру шығынына.


69. Экономикалық теория экономикалық құбылыстар мен процестердің өзара байланысын сол күйінде оқыса, онда ол:

A) Нормативтік талдау.

B) Позитивтік талдау.

C) Функционалдық талдау.

D) Дедуктивтік талдау.

E) Абстракті әдіс.


70. Егер экономикалық теория экономикалық құбылыстарды бағалау негізінде оқыса, онда бұл:

A) Нормативтік талдау.

B) Позитивтік талдау.

C) Функционалдық талдау.

D) Индукция әдісі.

E) Ғылыми абстракция әдісі.


71. Егер экономикалық проблемалар жартылай мемлекет тарапынан, жартылай нарық тарапынан шешілсе, онда бұл экономика:

A) Әкімшіл-әміршіл.

B) Нарықтық.

C) Натуралды.

D) Аралас.

E) Әкімшіл.


72. Барлық экономикалық жүйелерде жиі кездесетін маңызды мәселе:

A) Инвестиция.

B) Өндіріс.

C) Тұтыну.

D) Ресурстар шектеулігі.

E) Жинақ.


73. “Құқық шоғырына” не жатпайды:

A) Қауіпсіздікке құқық.

B) Мұраға игілікті қалдыру құқығы.

C) Мерзімсіз игілікті иелену құқығы.

D) Салыққа құқық.

E) Дербестікке құқық.


74. Жай тауарлы өндірістегі еңбек нысаны:

A) Жеке.


B) Жалдамалы.

C) Қоғамдық.

D) Келісімді.

E) Ұжымдық.


75. Ақшаның тарихи типтеріне не жатады:

A) Тек тауарлық.

B) Тек монетарлық.

C) Тек ақшалы-несиелік.

D) Тауарлы, монетарлы, ақшалы-несиелі.

E) Виртуалды.


76. Дүкенде сауда карточкамен төленген. Бұл жағдайда ақша қандай функцияны орындайды:

A) Айналым құралы.

B) Төлем құралы.

C) Есеп бірлігі.

D) Құн өлшемі.

E) Айырбас құралы.


77. “Актив” түсінігіне не жатады:

A) Тек қолма-қол ақшалар.

B) Тек қолма-қол емес ақшалар.

C) Тек қозғалмайтын мүлік.

D) Тек акция.

E) Қолма-қол, қолма-қол емес ақшалар, қозғалмайтын мүлік, акция.


78. Қай жағдай ақша айналым құралы қызметін атқарады:

A) Автокөлікті несиеге сатып алу.

B) Электр тоғын қолданғаны үшін төлем.

C) Супер маркетте несиелік карточканың көмегімен сауда жасау.

D) Газетке жылдық жазылу үшін төлеу.

E) Газетті қолма-қол ақшаға сатып алуға төлеу.


79. Қандай термин қандай да бір затқа адамдардың төлеу ниет қабілетін көрсетеді:

A) Тұтыну.

B) Сұраныс.

C) Қажеттілік.

D) Мүмкіндік.

E) Қалау.


80. Ең өтімді активті көрсет:

A) Қолма-қол ақшалар.

B) Бағалы қағаздар.

C) Банктік депозиттер.

D) Қолма-қол салымдар.

E) Қозғалмайтын мүлік.


81. “Ютиль” термині мынада қолданылады:

A) Еңбек құн теориясында.

B) Шекті пайдалылық теориясында.

C) Сұраныс теориясын.


D) Икемділік теориясын.

E) Тұтынушы оңтайлы таңдау теориясында.


82. Қаржы - бұл:

A) Ұлттық экономикадағы ақша массасы.

B) Қоғамдық жиынтық өнімнің құнын бөлу және қайта бөлу процесінде пайда болатын ақшалық қатынастар.

C) Тұрғындардың ақшалық ресурстары.

D) Мемлекеттің бақылау қызметін жүзеге асыру механизмі.

E) Кәсіпорынның қаржы ресурстары.


83. Банктің активті операциясына не жатады:

A) Жинаққа салымдарды қабылдау.

B) Несие алу.

C) Облигациялар мен банк сертификаттарының эмиссиясы.

D) Несиелендіру.

E) Облигацияларды, банк сертификаттарын эмиссиялау және несиелендіру.


84. Салық қызметіне жатпайды:

A) Фирма және үй шаруашылығының қолындағы қаржыны қысқарту.

B) Мемлекеттік шығындарды қаржыландырудың көлемін ұлғайту.

C) Мемлекет қарамағындағы қаржыны көбейту құралы.

D) Табысты қайта бөлу.

E) Инвестицияны бөлу қызметі.


85. Экстенсивтік экономикалық өсу бұл жиынтық ұлттық өнімнің мынандай өсуі:

A) Өндіріс жағдайының өзгеруі.

B) Өндіріс факторларының сандық өзгеруі.

C) Өндіріс факторларының сапа жағынан өзгеруі.

D) Жиынтық сұраныстың өзгеруі.

E) Тауарлар импорты.


86. Егер сұраныс төмендесе, онда сұраныс қисығы қозғалады:

A) Төмен және солға.

B) Сағат тілі бойынша.

C) Жоғары және оңға.

D) Сағат тіліне қарсы.

E) Төмен және оңға.


87. Маржиналистік теорияда тауардың бағалылығы немен анықталады:

A) Тауардың белгілі пропорцияда басқа бір тауарға айырбасқа түсетін қабілеті.

B) Сатып алушының қандай да бір қажеттігін қанағаттандыратын тауардың қасиеті.

C) Берілген тауарды өндіруге кеткен қоғамдық қажетті еңбек шығыны.

D) Берілген тауарды өндіруге кеткен жеке еңбек шығынымен.

E) Тауардың шекті пайдалылығымен.


88. Трансферттік төлемдерге жатпайтынды көрсетіңіз:

A) Кіріс салығы.

B) Жұмыссыздыққа көмек ақы.

C) Әлеуметтік қамтамасыз етуге төлем.

D) Соғыс ардагерлеріне жәрдем ақы.

E) Кеден салығы.


89. Мемлекеттік бюджет кірістері мен және салықтық ставкалардың динамикасы арасындағы тәуелділік мынаны білдіреді:

A) Сұраныс қисығы.

B) Лаффер қисығы.

C) Лоренц қисығы.

D) Ұсыныс қисығы.

E) Филлипс қисығы.

90. Жеке өндіріс факторына не жатады:

A) Өндіріс құралдары.

B) Жұмыс күші.

C) Капитал.

D) Жер.

E) Ақпарат.


91. Биржа - бұл:

A) Көтерме тауарларды сатып алуға болатын орын.

B) Сатушының тауарын өткізуге кепілдеме беретін нарық инфрақұрылымының элементі.

C) Сатып алушыға қажетті тауарларды алу үшін кепілдеме беретін инфрақұрылымының элементі.

D) Сатып алушымен сатушының арасында негізгі функция делдалдық болатын нарық инфрақұрылымының элементі.

E) Бағалы қағаздарды сататын немесе сатып алатын орын.


92. Қаржыларға не жатпайды:

A) Жұмысшылар жалақысы.

B) Корпорация пайдасы.

C) Кәсіпорынның амортизациялық қоры.

D) Мемлекеттік бюджет.

E) Фирманың жалақылық қоры.


93. Нарықтық экономиканың шеше алмайтын мәселесін көрсетіңіз:

A) Тауарлар мен қызметтердің сапасын жақсарту.

B) Экономикалық мәселелердің өзін-өзі реттеуі.

C) Халықтың толық жұмысбастылығын қамтамасыз етуі.

D) Ғылыми техникалық революцияны ынталандыру.

E) Еркін бағаның құрылуы.


94. Салықтар мемлекеттік бюджетті толтырудың негізгі инструменті ретінде қандай функцияны орындайды:

A) Фискалдық функцияны.

B) Қайта бөлу функциясы.

C) Бақылау функциясы.

D) Ынталандыру функциясы.

E) Тежеу функциясы.


95. Баға дискриминациясы - бұл:

A) Бір өнімнің түрін әр түрлі бағада тұтынушыларға сату.

B) Ұлттық ерекшелік бойынша жалақы төлеу.

C) Өте қымбат сапалы тауарлардың бағасының қымбаттауы.

D) Жоғары еңбек ақы еңбеккерлердің жұмыс істеуі.

E) Сапасы төмен тауарларға бағаның төмендеуі.


96. Егер екі тауар бірін-бірі ауыстыратын болса, онда бірінші тауар бағасының өсуі:

A) Тауарға сұранымды азайтады.

B) Екінші тауарға сұраным көбейеді.

C) Екінші тауарға сұраныс көлемі өседі.

D) Екінші тауарға деген сұраным мөлшері азаяды.

E) Баға тұрақты болып қалады.


97. Ақшаның көмегімен тауардың салыстырмалы құндылығы анықталған кезде, ақша қандай қызмет атқарады:

A) Құн өлшемі.

B) Айналым құралы.

C) Төлем құралы.

D) Қор жинау.

E) Дүниежүзілік ақша.


98. Филлипс қисық сызығы инфляция деңгейі мен төмендегі қай категориямен байланысын көрсетеді:

A) Ақша ұсынымы.

B) Жұмыссыздық деңгейі.

C) Пайыз мөлшері.

D) Саяси цикл.

E) Нақты пайыз ставкасы.


99. Қазақстан Республикасындағы екіншілікті банк жүйесінен біріншілікті деңгейіне қандай банктер жатқызылады:

A) Салымды банк.

B) Инвестициялық банк.

C) Иппотекалық банк.

D) Шетелдік банктердің қатысуы.

E) Ұлттық банк.


100. ХХ ғасырда қандай экономикалық мектеп пайда болды:

A) Классикалық мектеп.

B) Марксизм.

C) Кейнсиандық.

D) Маржиналдық.

E) Меркантилизм.


101. Таза ұлттық өнім - бұл:

A) ЖҰӨ- жанама салықтар.

B) ЖҰӨ - амортизация.

C) ЖҰӨ - трансферттік төлемдер.

D) ЖҰӨ - ұлттық табыс.

E) ЖҰӨ - жеке табыс.


102. Олигополия - бұл мынандай нарықтық құрылым:

A) Бәсекеге көп түсетін фирмалар, біртекті тауарлар шығару үшін күреседі.

B) Дифференциалды тауар шығару үшін фирмалар бәсекеге түседі.

C) Бәсекеге шағын фирмалар түседі.

D) Бір үлкен фирма болады.

E) Бір сатып алушы болады.


103. Экономикада қамтитын аумағына байланысты инфляция:

A) Үздіксіз.

B) Біркелкі.

C) Жергілікті және дүниежүзілік.

D) Сатылы.

E) Жылжымалы.


104. Ұшқыр инфляция (гиперинфляция) кезінде:

A) Бағаның өсуі жылына 10–20 процентке дейін.

B) Бағаның өсуі жылына 100 проценттен асады.

C) Баға өзгермейді.

D) Бағаның өсуі жылына 5-10 процентке дейін.

E) Баға ауытқымалы.


105. Макроэкономикалық көрсеткішке жатпайды:

A) Ұлттық табыс.

B) Ұлттық байлық.

C) Қолда бар табыс.


D) Жеке табыс.

E) Жанама салықтар.


106. Меншік құқығының субъектісіне жатпайды:

A) Азаматтар және азаматшалар.

B) Кәсіпорындар.

C) Мемлекет.

D) Жергілікті басқарушы органдар.

E) Банк.
107. Тауарлы өндірістің пайда болу жағдайын көрсетіңіз:

A) Қоғамдық еңбек бөлінісінің орын алуы.

B) Өндірістің төмендеуі.

C) Өндіріс технологиясының жетістігі.

D) Маманданған қызметкерлердің санының көбеюі.

E) Экономикалық тиімділік.
108. Негізгі капитал – бұл:

A) Жұмыскерлер.

B) Тұрғын-үй, ғимарат.

C) Бағалы қағаздар.

D) Ақша құралдары.

E) Қаржы.


109. Бағалы қағаздардан алынатын табыс – бұл:

A) Ақша қаражаттары.

B) Қаржы.

C) Дивиденд.

D) Рента.

E) Пайыз.


110. Бағалы қағаздардың біріншілікті нарығының ерекшелігі:

A) Бағалы қағаздар шығармайды.

B) Бағалы қағаздардан табыс алады.

C) Айналымға бағалы қағаздар шығарады.

D) Процент қарастырмайды.

E) Бағалы қағаздар ақша түрінде кездеседі.


111. Бағалы қағаздардың екіншілікті нарығының ерекшелігі:

A) Бағалы қағаздар шығармайды.

B) Бағалы қағаздарды қайтадан орналастыра отырып, оларды таратып табыс алады.

C) Айналымға бағалы қағаздар шығарады.

D) Процент қарастырмайды.

E) Бағалы қағаздар ақша түрінде кездеседі.

112. Мемлекеттік бюджеттің құрылымын көрсетіңіз:

A) Бюджеттің кіріс және шығыс көздері.

B) Салықтар жиынтығы.

C) Қаржы жиынтығы.

D) Бағалы қағаздардың көлемі.

E) Қаржы қатынастарының жиынтығы.


113. Экономикалық тиімділік:

A) Өндірістің тиімді ұйымдастырылуы.

B) Өндірістің нәтижесі.

C) Қолданылатын ресурстардың мөлшері.

D) Алынатын нәтижелер мен өндірістік шығындардың қатынасы.

E) Өндірістің шоғырлануы.


114. Жеке бір елдің қандай да бір өнім түрін өндіруге мамандануы қалай аталады:

A) Халықаралық шарт жасау.

B) Халықаралық сауда.

C) Халықаралық байланыс.

D) Халықаралық алмасу.

E) Халықаралық еңбек бөлінісі.


115. Халықаралық экономикалық қатынастардың түрлеріне не жатпайды:

A) Халықаралық сауда.

B) Халықаралық валюта жүйесі.

C) Халықаралық несие жүйесі.

D) Халықаралық жұмыс күші миграциясы.

E) Ұлттық шаруашылық жүйесі.


116. Сыртқы сауда айналымы қалай анықталынады:

A) Экспорт плюс импорт.

B) Пайданың мөлшерімен.

C) Пайыз деңгейімен.

D) Өндіріс ауданымен.

E) Біріккен кәсіпорындар пайдасымен.


117. Сыртқа капитал шығару – бұл:

A) Өндірістің тиімділігін ұйымдастыру.

B) Басқа елдерге тиімді орналастыру және пайдалану мақсатындағы капитал экспорты.

C) Басқа елдер экономикасына көмек беру.

D) Халықаралық несиені көбейту мақсаты.

E) Ақша қаражатын банктерде жасыру.


118. Халықаралық жұмыс күші миграциясы:

A) Халықты басқа мемлекеттерге жұмысқа қабылдамау.

B) Жұмыс күшінің формасы.

C) Жұмысқа қабілетті халықтың ұлттық шекарадан тыс жерлерге тиімді орналасуы.

D) Мемлекетке маманданған қызметкерлердің келуі.

E) Жалақыдағы мемлекетаралық айырмашылықтар.


119. Валюта бағымы (курсы) деп:

A) Ұлттық валютаны.

B) Европалық валютаны (евро).

C) Долларды.

D) Басқа валютаның ақша бірлігімен көрсетілетін ұлттық валюта бірлігі құны.

E) Алтын мен күміс жиынтығын.


120. Қазақстан Республикасында қай жылы ұлттық теңгенің еркін құбылатын ауыстыру бағамы режиміне өтуі басталды:

A) 1 мамыр 1998 жыл.

B) 1 сәуір 1998 жыл.

C) 25 наурыз 2000 жыл.

D) 1 сәуір 1999 жыл.

E) 13 ақпан 1999 жыл.


121. Несие жүйесінің негізгі звеносын көрсетіңіз:

A) Қор биржасы.

B) Еңбек биржасы.

C) Кәсіпорындар.

D) Қаржы құралдары.

E) Коммерциялық банктер.


122. Несие институттарына не жатпайды:

A) Сақтандыру компаниялары.

B) Инвестициялық банктер.

C) Банктік және банктік емес несие мекемелері.

D) Несие-жинақ мекемелері.

E) Еңбек биржасы.


123. Уақытша бос тұрған еркін ақшаны пайыздық өсіммен төлеуге қарызға (кредит) беру үшін жинақтайтын ерекше экономикалық институт бұл:

A) Биржа.

B) Банк.

C) Аукцион.

D) Қаржы институттары.

E) Мемлекеттік бюджет.


124. Ақша-несие саясатын жүргізу мақсаты:

A) Өндіріс көлемін ұлғайту.

B) Жұмысбастылық мәселесін шешу.

C) Банктер санын көбейту.

D) Инфляцияға шара қолданбау.

E) Кәсіпорындарды шоғырландыру.


125. Қазақстан Республикасының Ұлттық банк міндеттері, қызмет ету принциптері, құқықтық ережесі анықталынады:

A) ҚР Президентінің заң күші бар “ Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі туралы” жарлығымен.

B) Заңдар жиынтығымен.

C) Ата –заңмен.

D) Банк жиналысында.

E) Үкімет отырысында.


126. Несие беру принципіне не жатпайды:

A) Қайтарымды несие.

B) Ақылы несие.

C) Жеделді несие.

D) Ақысыз несие.

E) Несиенің мақсаттылығы.


127. Қаржы - бұл:

A) Кәсіпорынның ақшалай құралдары.

B) Банктің капиталы.

C) Қоғамның ақшалай қаржы қорларын құру мен пайдалану жөніндегі экономикалық қатынастар жиынтығы.

D) Кәсіпорындардың банкіден несие алуы.

E) Ақшалай қорды қайта бөлу жүйесі.


128. Қаржының бақылау қызметі:

A) Қаржы ресурстарын бөлу.

B) Қаржы ресурстарын пайдалануды бақылау.

C) Жалпы ұлттық өнімді бөлу.

D) Ұлттық табысты бөлу.

E) Субъектілердің жұмысын бақылау.


129. Мемлекеттік бюджетпен жүргізілетін төлемге жатады:

A) Дотация.

B) Зейнетақы.

C) Жәрдемақы.

D) Жалақы.

E) Сақтандыру төлем ақысы.


130. Мемлекеттік қарыз – бұл:

A) Ағымдағы жылдағы бюджет тапшылығы.

B) Кәсіпорындар қарызы.

C) Үкіметтің өз елінің азаматтары алдындағы қарызы.

D) Өткен жылдардағы жиналған бюджет тапшылығының жалпы сомасы.

E) Шет мемлекет қарызы.


131. Сыртқы қарыз - бұл:

A) Халыққа қарыз.

B) Шет мемлекеттерге, фирмаларға қарыз.

C) Шет мемлекеттен қайтарылатын қарыз.

D) Кәсіпорын қарызы.

E) Үкіметтің өз елінің азаматтары алдындағы қарызы.


132. Ішкі қарыз:

A) Халыққа қарыз.

B) Шет мемлекеттерге, фирмаларға қарыз.

C) Шет мемлекеттен қайтарылатын қарыз.

D) Кәсіпорын қарызы.

E) Үкіметтің өз елінің азаматтары алдындағы қарызы.


133. Жеке және заңды тұлғалардың бюджетке міндетті төлемдері қандай категориямен сипатталады:

A) Қаржы.

B) Ақша құралдары.

C) Депозит.

D) Салық.

E) Табыс.


134. Салық ставкасы мен салық түсімі арасындағы байланысты көрсететін қисық сызық:

A) Лаффер қисығы.

B) Филлипс қисығы.

C) Лоренц қисығы.

D) Сұраным қисығы.

E) Энгель қисығы.


135. Салық субъектісі:

A) Зейнеткерлер.

B) Ардагерлер.

C) Заңды және жеке тұлға.

D) Шет елдік азаматтар.

E) Мектеп оқушылары.


136. Жанама салықтың түрін анықтаңыз:

A) Қосымша құн салығы.

B) Жер салығы.

C) Корпоративті салық.

D) Көлік салығы.

E) Әлеуметтік салық.


137. Тікелей (тура) салық:

A) Табыс алушылардан немесе мүлік иелерінен алынады.

B) Бағалы құнды заттардан алынады.

C) Көліктен алынбайды.

D) Тауар бағасына қосылады.

E) Тауар бағасына қосылмайды.


138. Жалпы мемлекеттік салықтар қандай қорға түседі:

A) Жергілікті қазынаға.

B) Кәсіпорын қорына.

C) Жалпы бір қазынаға түседі.

D) Банктерге түседі.

E) Сақтандыру қорларына түседі.


139. Жұмыссыздық - бұл:

A) Еңбекке қабілеті жоқ адамдардың жұмыс істемеуі.

B) Жұмыс істейтін жұмысшылар саны.

C) Студенттер мен мектеп оқушылары.

D) Еңбекке қабілетті адамдардың жұмыс істемеуі.

E) Шет елдік азаматтардың жұмысқа орналаспауы.


140. Толық жұмысбастылық ұғымы қандай жұмыссыздықтың болмауымен байланысады:

A) Уақытша.

B) Кезеңдік.

C) Құрылымдық.

D) Апталық.

E) Жаппай.


141. Экономикалық құлдырау кезінде пайда болатын жұмыссыздық түрін көрсетіңіз:

A) Уақытша.

B) Кезеңдік.

C) Құрылымдық.

D) Апталық.

E) Жаппай.


142. Табысты бөлудегі теңсіздік деңгейі қандай қисық сызықпен көрсетіледі:

A) Филлипс қисығы.

B) Энгель қисығы.

C) Жеке сұраным қисығы.

D) Лоренц қисығы.

E) Лернер қисығы.


143. Жалақы нысаны (формасы) істеген уақытына қарай өз қатарына қандай экономикалық категорияны қоспайды:

A) Сағатына.

B) Айына.

C) Жылдық.

D) Аптасына.

E) Күндік.


144. Жалақы деп қайсысы аталады:

A) Істеген еңбегіне төленетін ақша сомасы.

B) Қосымша берілетін төлем ақы.

C) Материалдық көмек есебінде берілетін жалақы.

D) Кәсіпорыннан жеке дара бөлінетін жалақы.

E) Мемлекеттік қордан бөлінетін жалақы.


145. Жұмыссыздық пен инфляция арасындағы байланыс бұл:

A) Лоренц қисық сызығы.

B) Филлипс қисық сызығы.

C) Энгель қисық сызығы.

D) Жеке сұраным сызығы.

E) Ұсыным қисық сызығы.


146. Нақты жалақы:

A) Істеген еңбегіне төленетін ақша сомасы.

B) Қосымша берілетін төлем ақы.

C) Материалдық көмек есебінде берілетін жалақы.

D) Кәсіпорыннан жеке дара бөлінетін жалақы.

E) Ақшаға сатып алынатын тауарлар мен қызметтер көлемі.


147. Мемлекет пен мемлекеттік органдар жалақының қандай деңгейін белгілейді:

A) Ең көп (максималды).

B) Ең аз (минималды).

C) Мемлекет жалақы құруға араласпайды.

D) Мемлекет экономикаға араласпайды.

E) Ең көп және ең аз (максималды және минималды) деңгейде белгілейді.


148. Жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныс сәйкестігін қандай нарық қарастырады:

A) Еңбек нарығы.

B) Қаржы нарығы.

C) Еңбек институттары.

D) Ақша нарығы.

E) Еңбек нарығын реттеушілер.

149. Ақшаның сандық теориясының тепе-теңдігі:

A) MV=NY.

B) MP=VY.

C) MV=PY.

D) M=PY/V.

E) PV=M/V.


150. Эмиссиялық жүйе - бұл:

A) Ақша мен бағалы қағаздарды шығаратын мекеме.

B) Ақша айналымын реттеуші ұйым.

C) Ақша айналымын бақылаушы ұйым.

D) Мемлекеттік емес мекеме.

E) Кәсіпорындар қызметінің жиынтығы.


151. Ақшаның мәні қандай категория бойынша анықталынады:

A) Ақша жүйесі.

B) Ақша айналымы.

C) Ақша массасы.

D) Ақша функциялары (қызметтері).

E) Ақша түрлері бойынша.


152. Ақша айналымының жылдамдығы есептелетін формуланы көрсетіңіз:

A) P=VM/Y.

B) M=VY/P.

C) V=PY/M.

D) MV=PY.

E) PY=MV.


153. Қазақстан Республикасындағы өтпелі кезеңдегі инфляция себептеріне төмендегілердің қайсысын жатқызуға болады:

A) Ұлттық экономикада өндірістің терең құлдырауынан болған тауар тапшылығы.

B) Өндірілген өнімдерге энергетиканың, еңбектің аз мөлшерде жұмсалуы.

C) Мемлекеттегі фискалды саясаттың ықпалы.

D) Тауар бағасының тұрақтылығы.

E) Ақшаға деген тапшылық.


154. Жиынтық сұраныс (AD) – бұл:

A) Шет мемлекеттің алғысы келетін тауарлардың экспортқа қажет ауданы.

B) Шет мемлекеттен келетін импорт тауарларының көлемі.

C) Үй шаруашылықтарының, фирмалар мен үкіметтің әрбір берілген бағалар жағдайында алғысы келетін тауарлар мен қызметтердің саны.

D) Нарықта ұсынылуы мүмкін тауарлар мен қызметтердің жалпы саны.

E) Кәсіпорын тауарларының сұранымы және ұсынымы.

155. Жиынтық ұсыныс (AS) – бұл:

A) Шет мемлекеттің алғысы келетін тауарлардың экспортқа қажет ауданы.

B) Шет мемлекеттен келетін импорт тауарлар ауданы.

C) Үй шаруашылықтарының, фирмалар мен үкіметтің әрбір берілген бағалар жағдайында алғысы келетін тауарлар мен қызметтердің саны.

D) Нарықта ұсынылуы мүмкін тауарлар мен қызметтердің жалпы саны.

E) Кәсіпорын тауарларының сұранымы және ұсынымы.


156. Тұтыну - бұл:

A) Тұтынушылар алатын тауарлар мен қызметтер жиынтығы.

B) Қоймадағы дайын өнімдер жиынтығы.

C) Дүкендегі тауарлардың саны.

D) Бөлініске түскен тауарлар.

E) Айырбасқа түскен тауарлар.


157. AD және AS қисықтарының жылжуы нәтижесінде қандай құбылысты байқаймыз:

A) Кәсіпорын пайдасының өзгеруін.

B) ЖҰӨ-нің азаюын.

C) Ұлттық өндірістің тепе-теңдік көлеміне ықпал етеді.

D) Бағаның тұрақтылығын.

E) Өндіріс шығындарының өзгеруін.


158. Экономикалық өсу – бұл:

A) Кәсіпорын өндірісінің тұрақтылығы.

B) Макрокөрсеткіштер тұрақтылығы.

C) Ақша және қаржы нарығының өсуі.

D) Ұлттық өнімнің сандық көбеюі және сапалық тұрғыда жетілуі.

E) Капиталдың экономикада шоғырлануы.


159. Экономикалық өсудің факторларына төмендегілердің қайсысы жатпайды:

A) Технология.

B) Еңбек ресурстары.

C) Табиғи ресурстар.

D) Негізгі капиталдың көлемі.

E) Жұмыс күші.


160. Экономикалық өсудің факторына төмендегілердің қайсысы жатпайды:

A) Технология.

B) Еңбек ресурстары.

C) Табиғи ресурстар.

D) Негізгі капиталдың көлемі.

E) Ресурстарды тиімді пайдалану.

161. Мультипликатор (көбейту, көбейткіш) - бұл:

A) Инвестициялардың тұрақтылығын көрсететін коэффициент.

B) Пайданы анықтайтын коэффициент.

C) Инвестициялардың өзгеруі мен ұлттық табыстың өзгеруінің өзара байланысын көрсететін коэффициент.

D) Инвестицияның өсімін көрсететін коэффициент.

E) Корпорация пайдасын есептейтін коэффициент.


162. Экономикадағы кезеңдік (циклдық) ауытқуларға әсер ететін сыртқы факторлардың қатарына не жатпайды:

A) Саяси оқиғалар.

B) Соғыс.

C) Халық санының өсуі.

D) Технологиялық өзгерістер.

E) Монетарлық саясат.


163. Экономикадағы кезеңдік (циклдық) ауытқуларға әсер ететін ішкі факторлардың қатарына не жатпайды:

A) Тұтыну.

B) Инвестициялау.

C) Соғыс.

D) Үкіметтің қызметі.

E) Кәсіпорын қызметі.


164. Экономикалық кезеңнің (цикл) фазалары:

A) Дағдарыс, тоқырау, жандану, өрлеу.

B) Тұтыну, өрлеу, кәсіпорынның жабылуы.

C) Экономикалық құлдырау.

D) Кәсіпорындардың саясаты.

E) Мемлекеттік шаралар түрлері.


165. Орташа шығын (AC):

A) AC=TC/Q.

B) AC=TC/PQ.

C) AC=VC+FC/Q.

D) AC=P/Q.

E) AC=∆MC/Q.


166. Фирманың пайдасы қандай формуламен анықталады:

A) П=TR-TC.

B) П=MR-MC.

C) П=MR-MC-P.

D) П=MC+P+Q.

E) П=TR-MC.


167. Орташа ауыспалы шығындар (AVC):

A) AVC=FC+VC.

B) AVC=ATC/Q.

C) AVC=ATC/PQ.

D) AVC=VC/Q.

E) AVC=MCP/Q.


168. ЖҰӨ (жалпы ұлттық өнімді) “шығындар” ағымы бойынша есептеу:

A) ЖҰӨ=C+I+NX.

B) ЖҰӨ=NX+P+I.

C) ЖҰӨ=NX+C+I+G.

D) ЖҰӨ=W+R+I+P.

E) ЖҰӨ=W+C+I.


169. ЖҰӨ (жалпы ұлттық өнімді) “табыстар” ағымы бойынша есептеу:

A) ЖҰӨ=C+I+NX.

B) ЖҰӨ=NX+P+I.

C) ЖҰӨ=NX+C+I+G.

D) ЖҰӨ=W+R+I+P.

E) ЖҰӨ=W+C+I.


170. Нақты ЖҰӨ (жалпы ұлттық өнім):

A) Тауарлар мен қызметтер өндірісінің ағымдағы бағаларымен көрсетілген көлемі.

B) Тауарлар мен қызметтер өндірісінің тұрақты бағаларымен көрсетілген көлемі.

C) Тауардың нарықтық бағасы.

D) Қызметтер көлемі.

E) Бағалардың өзгеруіндегі өндіріс нәтижесі.


171. Қазақстан Республикасында монополияға қарсы заңы қандай нормативтік актіге негізделген:

A) ҚР “Табиғи монополиялар туралы” заңы.

B) Антимонополиялық саясат бағдарламасы.

C) Кәсіпорын қызметіндегі бағдарламалар.

D) Шерман заңына.

E) Монополиялық билікке.


172. Монополияның пайда болуының негізгі себебін көрсетіңіз:

A) Ақша қаражатын қолдану, яғни тиімді өндірісті ұйымдастыру үшін.

B) Өндіріс пен капиталдың шоғырлануы.

C) Сөз байласуарқылы, өндірісті ұйымдастыру.

D) Өндірістің бір саласындағы компаниялардың бірігуі.

E) Өндірістің бір саласындағы компаниялардың ыдырауы.


173. Монополияның мақсаты:

A) Бағаны бақылау және реттеу.

B) Өндірісті ұйымдастыру.

C) Монополиялық пайда алу.

D) Өндіріс шығындарын төменгі деңгейде қолдану.

E) Ресурстарды тиімді пайдалану.


174. Фирманың табысы максималды болған жағдайда өндіріс көлемі қалай анықталады:

A) MR=MC.

B) MRMC.

C) MRMC.

D) MRP.

E) MC=P.
175. Фирманың жиынтық табысы қандай формуламен анықталады:

A) TR=P*Q/Q.

B) TR=P*Q.

C) TR=AR=MR.

D) TR=MR-MC.

E) MR=MC=P.
176. Сөз байласу немесе бәсекелесті басып тастау арқылы құрылған монополия қандай түрге жатқызылады:

A) Табиғи монополия.

B) Кездейсоқ монополия.

C) Жасанды монополия.

D) Сатылас монополия.

E) Дуаполия.


177. Баға бойынша сұраныс икемділігі - бұл:

A) Бағаның 1 процентке өзгеруіндегі сұраныстың реакциясы.

B) Бағаның 1 процентке азаюындағы сұраныстың реакциясы.

C) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің өзгеруі (процент).

D) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің салыстырмалы өзгеруі (процент).

E) Бағаның тұрақты болуы.


178. Сұраныстың табыс жөнінен икемділігі - бұл:

A) Бағаның 1 процентке өзгеруін сұраныстың реакциясы.

B) Бағаның 1 процентке азаюындағы сұраныстың реакциясы.

C) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің өзгеруі (процент).

D) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің салыстырмалы өзгеруі (процент).

E) Бағаның тұрақты болуы.


179. Ұсыныстың икемділігі- бұл:

A) Бағаның 1 процентке өзгеруіндегі сұраныстың реакциясы.

B) Бағаның 1процентке азаюындағы сұраныстың реакциясы.

C) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің өзгеруі (процент).

D) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің салыстырмалы өзгеруі (процент).

E) Бағаның 1 процентке өзгеруі әсерінен ұсыныс көлемінің салыстырмалы өзгеруі.


180. Түйіскен (қиылысқан) сұраным икемділігі:

A) Бағаның 1 процентке өзгеруіндегі сұраныстың реакциясы.

B) Бағаның 1 процентке азаюындағы сұраныстың реакциясы.

C) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің өзгеруі (процент).

D) Табыстың ұлғаюына байланысты сұраныс көлемінің салыстырмалы өзгеруі (процент).

E) Y тауар бағасының өзгеруіне орай (процент) X тауарға сұраныс мөлшерінің өзгеруі.


181. Тұтыну әрекеті (тәртібі) микроталдау объектісі ретінде, бұл:

A) Тауарлар мен қызметтерге тұтынушы сұранысын қалыптастыру үрдісі.

B) Тауардың жалпы пайдалығын анықтау.

C) Тауардың қасиеттерін зерттеу.

D) Тауарды тұтынушылардың бағалауы.

E) Тауар бағасын қалыптастыру.


182. Экономикалық категория дегеніміз:

A) Экономикадан тыс қолданылатын ұғымдар.

B) Экономикалық құбылыстардың маңызды жақтарын көрсететін ұғымдар.

C) Экономикалық заңдарды реттеуші категория.

D) Экономикалық мәселені шешу категориясы.

E) Экономикалық ресурстарды қолдануда қажет ұғымдар.


183. Мемлекеттің экономикалық мәселелерді шешудегі және оның механизмдерін әрекетке келтірудегі қызметі – бұл:

A) Монетарлы саясат.

B) Экономикалық саясат.

C) Баға саясаты.

D) Қаржы саясаты.

E) Ақша саясаты.


184. Көптеген деректерді зерттеу нәтижесінде жекеден жалпы қорытынды жасау әдісі – бұл:

A) Дедукция.

B) Гипотеза (болжам).

C) Индукция.

D) Абстракция.

E) Экстрополяция.


185. Жалпы ережелер негізінде жеке қорытынды шығару әдісі – бұл:

A) Дедукция.

B) Гипотеза (болжам).

C) Идукция.

D) Абстракция.

E) Экстрополяция.


186. Кәсіпкерліктің негізгі нысанын (формасын) көрсетіңіз:

A) Жеке кәсіпкерлік.

B) Мемлекеттік кәсіпорын.

C) Заңды тұлға қызметі.

D) Үй шаруашылығы.

E) Кәсіпорын түрлерінің меншік формасына сәйкес жұмыс істеуі.


187. Нарықтық жүйе - бұл:

A) Аралас экономиканың жұмыс істеуі.

B) Еркін кәсіпкерліктің жүйесі.

C) Мемлекеттік кәсіпорындардың көбеюі.

D) Жекешелендірудің пайда болуы.

E) Фирмалардың қалыптасуы.


188. Меншік теориясындағы “пайдалану” құқығы - бұл:

A) Мүліктің тағдырын айқындаудың заңмен қамтамасыз етілуі.

B) Мүлікті іс жүзінде иелену мүмкіндігі.

C) Мүліктен оның пайдалы қасиеттерін алудың, сондай-ақ одан пайда табудың заң жүзінде қамтамасыз етілуі.

D) Мүлікті біреуге, басқа адамға мұраға қалдыру.

E) Мүлікті басқаға айырбастауы.


189. Меншік теориясындағы “билік ету” құқығы - бұл:

A) Мүліктің тағдырын айқындаудың заңмен қамтамасыз етілуі.

B) Мүлікті іс жүзінде иелену мүмкіндігі.

C) Мүліктен оның пайдалы қасиеттерін алудың, сондай-ақ одан пайда табудың заң жүзінде қамтамасыз етілуі.

D) Мүлікті біреуге, басқа адамға мұраға қалдыру.

E) Мүлікті басқаға айырбастауы.


190. Меншік теориясындағы “иелену” құқығы - бұл:

A) Мүліктің тағдырын айқындаудың заңмен қамтамасыз етілуі.

B) Мүлікті іс жүзінде иелену мүмкіндігі.

C) Мүліктен оның пайдалы қасиеттерін алудың, сондай-ақ одан пайда табудың заң жүзінде қамтамасыз етілуі.

D) Мүлікті біреуге, басқа адамға мұраға қалдыру.

E) Мүлікті басқаға айырбастауы.


191. Жекешелендіру түрін атаңыз:

A) Шағын (жұмысшылар саны 200 адамға дейінгі объектілерді жекешелендіру).

B) Құрылымдық.

C) Мемлекетсіздендіру.

D) Уақытша.

E) Өндіріс орындарын нақты нысандар бойынша.


192. Акциялар курсы - бұл:

A) Бағалы қағаздың көтерме бағасы.

B) Бағалы қағаздың нарықтық бағасы.

C) Бағалы қағаздың нақты бағасы.

D) Бағалы қағаздың номиналды бағасы.

E) Дивиденд мөлшері.


193. Нарықтық экономиканың өзіне тән негізгі белгілері болады. Төмендегілердің қайсысы оған жатпайды:

A) Жеке меншік.

B) Таңдау еркіндігі.

C) Бәсекелестік.

D) Шектелген мемлекеттік араласу.

E) Жоспар бойынша жұмыс істеу.


194. Нарықтың субъектілері экономикалық қатынастарға қандай мақсат үшін түседі:

A) Объектіні иемдену, пайдалану, билік ету.

B) Ақша қаражаттарын тарту.

C) Капиталды қалыптастыру.

D) Өндірісті ұйымдастыру.

E) Экономикалық жүйені ұйымдастыру.


195. Фирманың орташа табысы:

A) AR=TP/Q=PQ/Q=P.

B) AR=TR-TC.

C) AR=MR-MC.

D) AR=PQ.

E) MR=MC=P.


196. Олигополия:

A) Бірнеше ірі фирмалар жұмыс істейтін нарық (3-5).

B) Жалғыз фирманың қызметі.

C) Тұтынушы нарығы.

D) Біртекті емес фирмалар.

E) Біртекті емес, бірақ ұқсас тауар ұсынатын сатушылар саны көп нарық.


197. Монополистік бәсеке:

A) Бірнеше ірі фирмалар билейтін нарық (3-5).

B) Жалғыз фирманың қызметі.

C) Тұтынушы нарығы.

D) Біртекті емес фирмалар.

E) Біртекті тауар ұсынатын сатушылар саны көп нарық.


198. Нарық функциясына (қызметіне) төмендегілердің қайсысы жатпайды:

A) Ақпараттық.

B) Реттеуші.

C) Делдалдық.

D) Сауықтыру.

E) Жоспарлау.


199. Ақпарат орталықтары, жарнамалық агенттіктер, заң мекемелері қай нарықта жұмыс істейді:

A) Еңбек нарығы.

B) Ақпараттық нарық.

C) Қаржы нарығы.

D) Ақша нарығы.

E) Бағалы қағаз нарығы.


200. Еңбек биржасы қандай нарықта жұмыс істейді:

A) Еңбек нарығы.

B) Ақпараттық нарық.

C) Қаржы нарығы.

D) Ақша нарығы.

E) Бағалы қағаз нарығы.


201. Қысқа мағынада экономикалық теорияны қалай түсінесіз:

A) Микроэкономика.

B) Әлемдік экономика.

C) Макроэкономика.

D) Саяси экономия.

E) Маркетинг.


202. Микроэкономика нені оқытады:

A) Халық шарушылығы саласындағы біртекті кәсіпорындардың жұмыс істеу механизмін.

B) Қоғам тарапынан товарлар мен қызметтердің өндірілуі, бөлінуі, айырбасталуы және тұтынылуы.

C) Халық шаруашылығының және экономикалық ой пікірлердің даму кезеңдерін.

D) Математиклық және статистикалық әдістер мен моделдердің көмегімен экономикалық объектілер мен процестердің нақты сандық байланысын.

E) Фирманың жұмыс істеу қызметін және оның үкімет саясатына әсерін.


203. Макроэкономика нені оқытады:

A) Халық шарушылығы саласындағы біртекті кәсіпорындардың жұмыс істеу механизмін.

B) Қоғам тарапынан товарлар мен қызметтердің өндірілуі, бөлінуі, айырбасталуы және тұтынылуы.

C) Халық шаруашылығының және экономикалық ой пікірлердің даму кезеңдерін.

D) Әлемдік нарық және трансұлттық корпорациялардың жұмыс істеуін.

E) Баға құрылу механизмі.


204. Ұлттық байлықтың көзі - сыртқы сауда, ал оның пәні - ақша деп экономикалық теорияның қай кезеңін қарастырамыз:

A) Меркантилизм.

B) Физиократизм.

C) Классикалық саяси экономия.

D) Пролетарлық саяси экономия.

E) Вульгарлы саяси экономия.

205. Экономикалық теорияның даму кезеңінде өндіріс сферасын қарастырған мектепті көрсетіңіз:

A) Меркантилизм.

B) Физиократизм.

C) Классикалық саяси экономия.

D) Пролетарлық саяси экономия.

E) Вульгарлы саяси экономия.


206. Физиократизм мектебінің зерттеу пәніне не жатады:

A) Ұлттық байлықтың көзі сыртқы сауда.

B) Ұлттық байлықтың көзі ауылшаруашылығы.

C) Ұлттық байлықтың көзі жалпы өндіріс.

D) Ұлттық байлықтың көзі өнеркәсіптік өндіріс.

E) Ұлттық байлықтың көзі материалдық емес өндіріс саласы.


207. Еңбек құн теориясының негізін салушылар қай мектеп өкілдеріне тән:

A) Меркантилизм.

B) Классикалық саяси экономия.

C) Пролтарлық саяси экономия.

D) Вульгарлы саяси экономия.

E) Маркстік-лениндік саяси экономия.


208. Микро деңгейде қандай сұрақ талдау объектісіне жатпайды:

A) Жеке тауарлар бағасы.

B) Шығындар.

C) Инфляция.

D) Баға қалыптастыру механизмі.

E) Еңбек мотивациясы.


209. Макро деңгейде қандай сұрақ талдау объектісіне жатпайды:

A) Еңбек мотивациясы.

B) Ұлттық өнім.

C) Инфляция.

D) Жұмыс бастылық.

E) Жалпы баға деңгейі.


210. Экономикалық түсініктемелер мен процесстердің мәнін экономикалық категориялар және заңдар бойынша ашу, түсіндіру, біріктіру экономикалық теорияның қай қызметіне тән:

A) Таным.

B) Дүние таным.

C) Практикалық.

D) Идеологиялық.

E) Жобалау.


211. Өндіріс факторлары – бұл:

A) Салт дәстүрлі ресурстар.

B) Қолданылған ресурстар.

C) Қолданылатын ресурстар.

D) Болашақтағы өндіріс ресурстары.

E) Таусылатын ресурстар.


212. Интенсивті өндіріс дегеніміз:

A) Өндіріс құралдарының өсуі.

B) Жаңа өндіріс құралдарының өсуі.

C) Өндірістік процесті оңтайландыру.

D) Фирмалардың сыртқы байланысын ұйыьдастыруды оңтайландыру.

E) Аймақтар бойынша өндірісті кеңейту.


213. Ресурстардың абсолютті шектеулігі (экономикалық теория көзқарасы бойынша) сипатталады:

A) Ресурстардың таусылатындығымен.

B) Ресурстардың қайта пайда болмайтындығымен.

C) Қажеттіліктердің шектеулігімен.

D) Қажеттіліктердің шексіздігімен.

E) Физикалық мағынада ресурстардың болмауы.


214. Ресурстардың салыстырмалы шектеулігі (экономикалық теория көзқарасы бойынша) сипатталады:

A) Ресурстардың таусылатындығымен.

B) Ресурстардың қайта пайда болмайтындығымен.

C) Қажеттіліктердің шектеулігімен.

D) Қажеттіліктердің шексіздігімен.

E) Қажеттіліктердің дамымауымен.


215. Өндіріс мүмкіншілігінің қисық сызығы нені көрсетеді:

A) Ең жоғарғы деңгейде бір уақытта екі тауарды шығару.

B) Ең төменгі деңгейде бір уақытта екі тауарды шығару.

C) Екі тауарды шығарудағы тепе теңдік.

D) Екі тауарды шығарудағы тепе теңдіктің болмауы.

E) Екі тауар өндірісі аралығындағы тәуелділіктің болмауы.


216. Өндіріс мүмкіншілігінің қисық сызығына сәйкес өндіріс нәтижелерінің ең жоғарғы деңгейлерінің арасында қандай байланыс бар:

A) Тура байланыс.

B) Кері байланыс.

C) Тура және кері байланыс.

D) Байланыс болмайды.

E) Комплементарлы тәуелділік.

217. Өндіріс процесіне не жатпайды:

A) Еңбек құралдары.

B) Еңбек заттары.

C) Жұмыс күші.

D) Тұтыну құралдары.

E) Еңбек жағдайы.


218. Тұтыну құны сипаттамасына не жатпайды:

A) Адамдардың қажеттілігін қанағаттандыратын өнім қасиеттерінің механикалық, эстетикалық, химиялық және физикалық пайдалығының жиынтығы.

B) Материалдық игіліктерді өндірудегі қоғамдық еңбек шығындарының сандық мөлшері.

C) Құнды тасушы.

D) Өнімдердің заттай қасиеттері.

E) Материалдық игіліктерді өндірудегі нақты еңбек шығындарының сандық мөлшері.


219. Құн – бұл:

A) Адамдардың абстракталы еңбегінің өнім өндірісіне деген шығындары.

B) Өнімнің қоғамдық жағы.

C) Пайдалы мүліктердің “пәндік” қасиеттері.

D) Мүліктік қатынастарға ие болатын адамдардың қоғамдық қатынастары.

E) Эквиваленттік айырбастың қалыптасуының негізі.

220. Тауардың қандай қасиеттері бар:

A) Адамдардың қажеттілігін қанағаттандыру.

B) Тауардың басқа тауарларға айырбасталуы.

C) Пайдалықтарды қанағаттандыру.

D) Адамдардың қажеттілігін қанағаттандыру және тауардың басқа тауарларға айырбасталуы.

E) Тек бағалық.


221. Тауар қандай еңбекпен құрылады:

A) Нақты.

B) Абстракталы.

C) Нақты және абстакталы еңбекпен.

D) Қоғамдық еңбекпен.

E) Мамандандырылған еңбекпен.


222. Тауарлы өндірістің анықтамасын көрсетіңіз:

A) Өнімдерді сату және айырбастау.

B) Жеке меншік үшін материалдық игіліктерді өндіру.

C) Өндірушілердің тұтыну қажеттіліктері үшін.

D) Қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін материалдық игілектерді өндіру.

E) Нарыкта сату және сатып алу процессі бойынша қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыру.


223. Капиталистік тауарлы өндіріске не жатпайды:

A) Өндіріс құралдарына жеке меншік.

B) Тауарлар жеке меншіктің қажеттілігін қанағаттандыру үшін өндіріледі.

C) Жұмыс күшінің тауарға айналуы.

D) Жалданған еңбекті қанау.

E) Тауарларды сату үшін өндіру.


224. Жай және капиталистік тауарлы өндірістің жалпы ерекшелігіне не жатпайды:

A) Қоғамдық еңбек бөлінісі.

B) Өндіріс құралдарына жеке меншіктің болуы.

C) Еңбек өнімі – тауар.

D) Айырбас мақсаты - өндірушілердің қажеттілігін тауарлармен қанағаттандыру.

E) Тауарларды сату үшін өндіру.


225. Қағаз ақшалар бойынша қарастырылатын ақшаның қызметін көрсетіңіз:

A) Құн өлшемі.

B) Айналым құралы.

C) Қор жинау.

D) Төлем құралы.

E) Дүние жүзілік ақшалар.


226. Төмендегі ақшалардың қайсысы құнды емес:

A) Балқытылған металдардан алынған ақшалар.

B) Қағаз ақшалар.

C) Алтыннан жасалған ақшалар.

D) Күмістен жасалған ақшалар.

E) Мыстан жасалынған ақшалар.


227. Капиталистік өндірістің мақсатын көрсетіңіз:

A) Тұтыну құнының өндірілуі.

B) Жеке қажеттіліктерді қанағаттандыру.

C) Қосымша құнның құрылуын қарастыру.

D) Қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру.

E) Қоғамдық және жеке қажеттіліктерді қанағаттандыру.


228. Қайтадан құрылған құн дегеніміз не:

A) Абстакталы еңбектің нәтижесінде алынған құн.

B) Қосымша құн.

C) Құнның жұмыс күші құнының мөлшеріне тең болуы.

D) Өндіріс құралдарының жұмсалған құны.

E) Жұмыс күні нәтижесінде жұмыскердің тауарды өндіруге кеткен құны.


229. Қосымша құнның пайда болу көзі:

A) Тұрақты капитал.

B) Ауыспалы капитал.

C) Барлық авансыланған капитал.

D) Ауыспалы және тұракты капиталдың жиынтығы.

E) Барлық тұтынылған капитал.


230. Еңбек ақы деңгейі қалай анықталады:

A) Жұмыскердің еңбек өнімділігінің өзгеруі.

B) Ұлттық табыстың өсу қарқыны бойынша.

C) Жұмыс күнінің ұзақтығымен.

D) Жұмыс күшінің құнымен.

E) Қажетті жұмыс уақытының мөлшерімен.


231. Егер номиналды еңбек ақы 4 процентке, ал тауарлар мен қызметтер 8 процентке өссе, онда нақты еңбек ақы қалай өзгереді:

A) Нақты еңбек ақы өзгермейді.

B) Азайады.

C) Көбейеді.

D) 12 процентке өзгереді.

E) 7 процентке өзгереді.

232. Нақты еңбек ақының өсуіне төмендегі қай фактор әсер етеді:

A) Қоғамдық өмір құнының өсуі.

B) Жұмыссыздықтың өсуі.

C) Салықтың өсуі.

D) Капитализмнің дамуының нәтижесінде жұмысшыларға қажеттіліктің өсуі көлемімен.

E) Тауарлы бағаның өсуі.


233. Нақты еңбек ақы – бұл:

A) Нақты бағадағы еңбек ақы.

B) Салық мөлшері есептелгеннен кейінгі қалған еңбек ақы.

C) Номиналды еңбек ақыға сатып алынатын тұтыну құнының мөлшері.

D) Нақты есептелінген еңбек ақы.

E) Қолға алатын ақша суммасы.


234. Негізгі және айналым капиталдың бөлінуі қай капиталға тән:

A) Ақшалай.

B) Тауарлы.

C) Өндірілген.

D) Қарыз.

E) Авансыланған.


235. Капиталдың айналым және негізгі болып бөлінуіне қандай себеп бар:

A) Қосымша құнның өндіріске қатысуы.

B) Жасалған тауарға құнның ауысуы мен капиталдың айналымы.

C) Материалдық игіліктердің құрылуына капиталдың қатысуы.

D) Құнның құрылуына капиталдың қатысуы.

E) Капиталдың тұрақты және ауыспалы бөлінуі.


236. Негізгі капитал болып табылады:

A) Бірнеше өндіріс процесіне қатысатын және өндірілген тауарларға құнды бөліп ауыстыратын капитал.

B) Өндіріс процесінде құны өзгермейтін капитал.

C) Өндіріс циклында толық қолданылатын және өз құнын дайындалған тауарға ауыстыратын капитал.

D) Заттай формасы толық өзгеретін капитал.

E) Өндірістік қызметтің дамуына бағытталған капитал.


237. Негізгі капиталдың табиғи (физикалық) тозуы – бұл:

A) Техникалық прогрестің және еңбек өнімділігінің өсуі нәтижесінде құнын жоғалтуы.

B) Нақты құрылым бойынша машинаның құнының төмендеуі.

C) Техникалық прогрестің және еңбек өнімділігінің өсуі нәтижесінде тұтыну құнын жоғалтуы.

D) Ескі машиналарды өндірістен ығыстыру және жаңа машиналарды пайдалану.

E) Құрал–жабдықтардың бұзылуы.


238. Негізгі капиталдың моральды тозуын төмендегілердің қайсысы сипаттамайды:

A) Техникалық прогрестің және еңбек өнімділігінің өсуі нәтижесінде құнын жоғалтуы.

B) Нақты құрылым бойынша машинаның құнының төмендеуі.

C) Техникалық прогрестің және еңбек өнімділігінің өсуі нәтижесінде тұтыну құнын жоғалтуы.

D) Ескі машиналарды өндірістен ығыстыру және жаңа машиналарды пайдалану.

E) Техникалық прогрестің әсерінен құнды жоғалту.


239. Капитал айналымы – бұл:

A) Капиталдың үш кезеңнен өтуі және үш формаға ауысуы.

B) Капиталдың ауыспалы айналымының жаңартылуы және қайталануы.

C) Айналыс аясы және өндіріс аясындағы капиталдың қозғалысы.

D) Айналыс аясынан капиталдың өтуі.

E) Өндіріс сферасындағы капиталдың қозғалысы.


240. Пайданың мәнін көрсетіңіз? Пайда – бұл:

A) Тауар бағасының өз құнынан көбеюі.

B) Қосымша құн формасының ауысуы.

C) Класстар табысы.

D) Қосымша құн.

E) Еңбек нәтижесі бойынша ай сайын алынатын сыйақы.


241. Қарыз капиталы – бұл:

A) Капиталиске қарызға берілген ақша.

B) Тауар өндірушілердің өзара бір біріне беретін қарыздары.

C) Пайыз түрінде берілетін ақшалай капиталдың сыйақысы.

D) Банкіге салынатын азаматтардың ақшасы.

E) Қарызды қайтару.


242. Қарыз пайызы (процент) – бұл:

A) Барлық капиталға қосымша құнның қатынасы.

B) Өнеркәсіптік капиталистерге қарыз түрінде берілетін қосымша құнның бөлігі.

C) Қолма қол ақшаларды тапсыру нәтижесінде берілетін сыйақы.

D) Акциялардан түсетін табыс.

E) Ақшалай капиталистке тұтыну мерзімін ұзартқан үшін берілетін сыйақы.


243. Кәсіпкерлік табыс – бұл:

A) Тапқыр және іскер капиталистердің табысы.

B) Өнеркәсіптік капиталистердің табысы.

C) Саудагер капиталистердің табысы.

D) Қарыз капиталын қолданудың нәтижесінде және қарыз пайызын төлегеннен кейінгі қалған пайданың бөлігі.

E) Қарыз капиталистерінің пайдасы.

244. Дифференциалды рентаның пайда болу себебі:

A) Шаруашылық объектісі ретінде жерге монополияның болуы.

B) Жерге жеке меншіктің монополиясы.

C) Қосымша құнды өндіру.

D) Ауыл шаруашылығында капитал құрылымының төмен болуы.

E) Капиталдың салынуындағы тиімділік.


245. Абсолютты рентаның дұрыс анықтамасын көрсетіңіз:

A) Құнарлы жерлерді қолданудағы төлем ақы.

B) Ауыл шаруашылық өнімдер құнының өндіріс бағасынан артықшылығы.

C) Қоғамдық және жеке өндіріс бағасының арасындағы айырмашылық.

D) Жалға берілетін төлем ақы.

E) Ауыл шаруашылық өнімдерді өндірудегі шығындар мен құнның арасындағы айырмашылық.


246. Жер бағасы дегеніміз не:

A) Жер құнының ақшалай түрі.

B) Жалға берілетін төлем ақы.

C) Жер рентасы.

D) Амортизациялық төлем ақы.

E) Капиталға айналған рента.


247. Қоғам шығындарды ең төменгі деңгейде және ресурстарды қолданудан ең жоғарғы деңгейде түсім алса, онда қандай экономикалық мақсат орындалады:

A) Толық жұмысбастылық орындалады.

B) Экономикалық өсуді қолдау.

C) Экономикалық қауіпсіздік.

D) Экономикалық тиімділік.

E) Әлеуметтік әділдік орындалады.


248. Сұраным заңы нені сипаттайды:

A) Баға деңгейі мен сұраным мөлшерінің арасындағы тура байланыс.

B) Баға деңгейі мен сұраным мөлшерінің арасындағы кері байланыс.

C) Сұраным мөлшері мен бағаның арасындағы тура байланыс.

D) Сұраным мөлшері мен бағаның арасындағы кері байланыс.

E) Баға мен сұраным мөлшерінің арасындағы бір бағыттағы өзгерістің болуы.


249. «Сұранымның өзгеруі» нені өзгертеді:

A) Бағаның тұрақты болуында сұраным мөлшері өзгереді.

B) Сұраным мөлшері тұрақты, ал баға өзгереді.

C) Баға және сұраным мөлшері өзгереді.

D) Баға және сұраным мөлшері тұрақты.

E) Баға және сұраным мөлшері қарама қарсы бағытта өзгереді.

250. «Икемді сұраным» мағынасы:

A) Сұраныс көлемінің ең жоғарғы өзгеруінде, баға төменгі деңгейде өзгеруі.

B) Бағаның ең жоғарғы деңгейде өзгеруі, сұраным мөлшері аз өзгеруі.

C) Баға аз ғана өзгергенде, сұраным мөлшерінің ең жоғарғы деңгейінде өзгеруі.

D) Бағаның ең жоғарғы деңгейінде сұраным мөлшері тұрақты.

E) Баға және сұраным мөлшері қарама қарсы бағытта өзгереді.


251. Мемлекет нарықты экономикада қандай мәселелермен айналысуы керек:

A) Қоғамдағы ақшалай табыстарды бөлумен.

B) Шектелген табысы бар нақты тұтынушыға оларды ұтымды пайдалану әдістерін анықтай отырып көмек көрсетумен.

C) Қолда бар ресурстардан не және қанша өндіру керектігін анықтаумен.

D) Қандайда бір топтың немесе барлық адамдардың қалаулары мен талғамдарынан тәуелсіз түрде қоғамға қажетті тауарлар мен қызметтер шегін анықтаумен.

E) Мемлекет жоғарыда айтылған мәселелердің ешқайсысымен де айналыспау керек.


252. Егер сұраным төмендесе, онда сұраным қисығы қалай қарай өзгереді:

A) Төмен және солға.

B) Сағат тілінің бағыты бойынша.

C) Жоғары және оңға.

D) Сағат тілінің бағытына қарсы.

E) Жоқ, орнында қалады.


253. Өндірілетін тауардың қосымша бірлігін мейлінше төмен бағамен сатып алуды көрсететін жағдай:

A) Алмастыру әсері.

B) Шекті пайдалылықтың төмендеу принципі.

C) Табыс әсері.

D) Ұсыным заңы.

E) Экономикалық процестерге мемлекеттің араласуы.


254. Егер тауарға сұраным мен ұсыным (бірлік икемділігі) жоғарыласа, онда:

A) Баға жоғарлайды.

B) Тауардың жалпы саны көбейеді.

C) Баға тұрақты болып қалады.

D) Қоғамның жағдайы жақсарады.

E) Ештеңе де өзгермейді.


255. Басқа тауардың қосымша бірлігін мейлінше төмен бағамен сатып алуды көрсететін жағдай:

A) Алмастыру әсері.

B) Шекті пайдалылықтың төмендеу принципі.

C) Табыс әсері.

D) Ұсыным заңы.

E) Экономикалық процестерге мемлекеттің араласуы.


256. Егер тауарға ұсыным өсіп, сұраным төмендесе, онда:

A) Баға жоғарлайды.

B) Баға төмендеген кезде тауардың жалпы саны көбейеді.

C) Баға тұрақты болып қалады.

D) Қоғамның жағдайы жақсарады.

E) Ештеңе де өзгермейді.


257. Сұранымның бағалық икемділік коэффиценті мынаған тең:

A) Бағаның төмендеуін сұраным көлемінің жоғарылауына бөлу.

B) Жалпы түсімнің (процент) өзгерісін сұраным көлемінің ұлғаю мөлшеріне (процент) бөлу.

C) Жалпы түсімнің (процент) өзгерісін бағаның өзгерісіне (процент) бөлу.

D) Сұраным көлемінің өзгерісін (процент) бағаның өзгерісіне (процент) бөлу.

E) Бағаның өсуін сұраным көлемінің азаюына бөлу.


258. Фирманың тұрақты шығындары – бұл:

A) Ресустарды сатып алу кезіндегі бағалары бойынша шығындар.

B) Өндірістің мейлінше жағымды жағдайы кезіндегі кез келген өнім көлемі өндірісінің ең төменгі шығындары.

C) Фирманың өнім өндірмеген жағдайындағы шығындары.

D) Айқын емес шығындар.

E) Айқын шығындар.


259. Пайданы жоғарылататын монополист өз өнімдеріне бағаны төмендетеді, егер:

A) Тұрақты шығындар төмендесе.

B) Жарнама шығындары жоғарласа.

C) Шекті табыс шекті шығындардан жоғары.

D) Шекті табыс өзгермелі шығындарға тең.

E) Орташа ауыспалы шығындар өседі.


260. Олигополия – бұл келесілер жұмыс істейтін нарықтық құрылым:

A) Біртекті өнім өндіретін бәсекелі фирмалардың көп саны.

B) Әртүрлі өнім өндіретін бәсекелі фирмалардың көп саны.

C) Бәсекелес фирмалардың аздаған саны.

D) Бір ғана ірі фирма.

E) Бір ғана ірі сатып алушы.


261. Рента – бұл қандай факторды қолданудан түсетін табыс түрі:

A) Еңбек.

B) Капитал.

C) Ақпарат.

D) Жер.

E) Кәсіпкерлік қабілеттер.


262. Қосымша құнға салынатын салық қайсысына жатады:

A) Прогрессивті табыс салығына.

B) Тауарлар салығына.

C) Мүлік салығына.

D) Корпорация табысының салығына.

E) Мұрагерлікке салынатын салыққа.


263. Жеке табыс - бұл:

A) Бір жылда өндірілген тауарлар мен қызметтер.

B) Нақты жылда үй шаруашылығының алған табысы.

C) Салықтарды төлегеннен кейінгі жеке шығындар үшін арналған барлық табыстар.

D) Мемлекет ішіндегі жеке көздерден құралған жинақтар сомасы.

E) ЖҰӨ минус амортизация.


264. Болашақта жұмыс алуды көздеген адам:

A) Жұмысбастылар санына жатады.

B) Жұмыссыздар санына жатады.

C) Жұмыс күші құрамына саналмайды.

D) Толық жұмысбасты ретінде саналмайды.

E) Жұмыс іздеуден күдерін үзген адам ретінде қарастырылады.


265. Баға қойылғаннан кейінгі ақшаның қызметі:

A) Айналым құралы.

B) Құндылықтарды сақтау құралы.

C) Шот бірлігі.

D) Құн өлшемі.

E) Төлем құралы.


266. Мемлекеттік қарыз - бұл төмендегілердің сомасы:

A) Мемлекеттік шығындар.

B) Бюджет тапшылығы.

C) Бюджеттік артықшылықтар шегерілген бюджет тапшылығы.

D) Бюджеттік тапшылықтар шегерілген бюджеттік артықшылықтар.

E) Қорғаныс шығындары.


267. Мемлекеттік бюджетің тапшылығы келесі жағдайларда пайда болады:

A) Мемлекеттің активтер сомасы оның міндеттемелерінен жоғары.

B) Мемлекеттің шығындар сомасы салықтық түсімдер сомасынан жоғары.

C) Мемлекет шығындары төмендейді.

D) Салықтық түсімдер сомасы қысқарады.

E) Мемлекеттің міндеттемелері оның активтерінен жоғары.

268. Тұрғындарды әлеуметтік қорғау қажеттілігі немен байланысты емес:

A) Нарықтық экономика жұмыссыздықты тудырады.

B) Нарықтық экономика инфляцияны тудырады.

C) Нарықтық экономика таңдау еркіндігін қамтамасыз етеді.

D) Нарықтық экономика тұрғындардың әлеуметтік теңсіздігін тудырады.

E) Нарықтық экономика кәсіпорынның дағдарысқа ұшырауын тудырады.


269. Табыстарды бөлудегі теңсіздіктің төмендеуі және кедейшілікпен күресуге мемлекет мыналардың көмегімен жетеді:

A) Протекционизм.

B) Салық жүйесі.

C) Бюджеттік экспансия.

D) Фритредерстік.

E) Табыстың тиімділігі.


270. «Ашық инфляция» келесілердің өсуімен сипатталады:

A) Ақшалай баға.

B) Тауарлық дефицит.

C) Салымдардың жоғарылауы.

D) Инвестиция көлемі.

E) Тұтынуға орташа бейімділік.


271. «Дефлятор» - келесі жиынтықтардың өзгерісі:

A) Сұраным көлемі.

B) Ұсыным көлемі.

C) Баға деңгейі.

D) Өндіріс шығындарының мөлшері.

E) Табыс көлемі.


272. Тауардың қандай қасиеттері бар:

A) Тек қана тұтынушы құны.

B) Тек қана айырбас құны.

C) Тек қана құн.

D) Тұтынушы құны және құн.

E) Тек құнның көлемі.


273. Қоғамның жиынтық табысын әртүрлі халық топтарының арасында теңсіз бөлуді көрсететін көрсеткіш:

A) Филлипс қисығы.

B) Лоренц қисығы.

C) Лаффер қисығы.

D) Инвестиция қисығы.

E) Енжарлық қисығы.

274. Табыстардағы теңсіздік дәрежесін өлшейтін көрсеткіш:

A) Доу–Джонс индексі.

B) Герфиндаль индексі.

C) Джини коэффициенті.

D) Оукен коэффициенті.

E) Лернер индексі.


275. «Сыртқы сауда - байлық көзі, ал ақша – байлық формасы» деп қай мектеп өкілдері айтқан:

A) Қазіргі экономикалық теория.

B) Классикалық буржуазиялық саяси экономия.

C) Меркантилизм.

D) Физиократизм.

E) Ұсақ буржуазиялық саяси экономия.


276. М2 ақша агрегаты М1 ақша агрегатынан төмендегі мөлшерге көп:

A) Қолма – қол ақша.

B) Банктік шоттар.

C) Ірі депозиттік сертификаттар.

D) Жедел шоттар.

E) Құнды қағаз.


277. Ұлттың байлығының көзі ретіндегі ауыл шарушылығы өндірісін талдауды жүзеге асырған өкілдер:

A) Меркантилизм.

B) Физиократтар.

C) Классикалық буржуазиялық саяси экономия.

D) Ірі буржуазиялық саяси экономия.

E) Қазіргі экономикалық теория.


278. Шешімді жеке қабылдайтын, пайданы максималдауға ұмтылатын, өндіріс факторларын өнім өндіру және сату үшін қолданатын экономикалық бірліктер – бұл:

A) Үй шаруашылығы.

B) Фирма.

C) Физикалық тұлға.

D) Мемлекет.

E) Банк.
279. Қолданатын өндіріс факторларының санын ұлғайту нәтижесінде ұлттық өнім көлемін нақты жоғарлату экономикалық өсудің қандай типі:

A) Интенсивті.

B) Аралас.

C) Экстенсивті.

D) Нақты.

E) Инертті.
280. Техника мен технологияны жетілдіру нәтижесінде ұлттық өнім көлемін нақты жоғарлату экономикалық өсудің қандай типі:

A) Интенсивті.

B) Аралас.

C) Экстенсивті.

D) Нақты.

E) Инертті.


281. Әлемдік алтын қорының ауытқуымен байланысты 3 жыл мен 4 ай ұзақтығындағы қысқа мерзімді циклдар қалай аталады:

A) Джозеф Китчен.

B) Клемент Жугляр.

C) Карл Маркс.

D) Николай Кондратьев.

E) Құрылымдық.


282. Негізгі өндірістік қорлардың физикалық тозу мерзімімен немесе несие саласымен байланысты ұзақтығы 10 жылды құрайтын орта мерзімді циклдар қалай аталады:

A) Джозеф Китчен.

B) Клемент Жугляр.

C) Саймон Кузнец.

D) Карл Маркс.

E) Николай Кондратьев.


283. Бір сатушының қолына тауарлар мен қызметтер ұсынымын жинақтау – бұл:

A) Олигополия.

B) Полиполия.

C) Монополия.

D) Монопсония.

E) Олигопсония.


284. Бір сатып алушыға сатушылардың көптеген санының қарсы тұруы - бұл:

A) Монополия.

B) Олигополия.

C) Монопсония.

D) Олигопсония.

E) Полиполия.


285. Өзара бәсекелес ірі сатушылардың шектелген саны:

A) Дуополия.

B) Монопсония.

C) Олигополия.

D) Полиполия.

E) Олигопсония.


286. Мейлінше ірі сатушылардың аз ғана бөлігінің салыстырмалы түрдегі ұсақ сатып алушыларға қарсы тұруы :

A) Олигополия.

B) Олигопсония.

C) Полиполия.

D) Монопсония.

E) Монополия.


287. Ірі сатушылардың көп бөлігінің сатып алушылардың шектеулі санына қарсы тұруы:

A) Монопсония.

B) Олигопсония.

C) Полиполия.

D) Олигополия.

E) Монополия.


288. Нарықтағы монополиялық биліктің дәрежесін өлшеу үшін қолданатын индекс:

A) Пааше индексі.

B) Лернер индексі.

C) Герфиндаль индексі.

D) Джини коэффициенті.

E) Оукен заңы.


289. Жетілмеген бәсеке кезінде салаға кіруге байланысты кедергілерге не жатпайды:

A) Үкімет тарапынан фирмаларға шектеуші құқықтар беру.

B) Лицензия сатуға шектеулі құқықтарды қамтамасыз ететін авторлық құқықтар мен патенттердің болуы.

C) Ауқым әсері.

D) Тауарлық белгілер мен лицензиялардың болуы.

E) Нарықта ұсынылатын тауарлардың (қызметтер) біркелкі болуы.


290. Жиынтық ұлттық өнім өлшенеді:

A) Нарықтық бағада.

B) Тұрақты бағада.

C) Нарықтық және тұрақты бағада.

D) Бағалық мәні жоқ.

E) Тепе-теңдік бағада.


291. Егер ұлттық табыстан корпорация табысына салынатын салықты, бөлінбеген пайданы және әлеуметтік сақтандыру жарналарын шегеріп, осыған таза трансферттік төлемдерді қосатын болса, онда алынған сома - бұл:

A) Жеке табыс.

B) Амортизация.

C) Жиынтық ұлттық өнім.

D) Таза ұлттық өнім.

E) Қолда бар табыс.


292. Қолда бар табыс - бұл:

A) Жеке салықтар мен салықтық емес төлемдер шегерілген жеке табыс.

B) Еңбекақы, жалақы, рента, және капиталдан пайыз түріндегі табыстар сомасы.

C) Еңбекақы, жалақы, және капиталдан пайыз түріндегі табыстар сомасынан жеке табыс салығын шегеру.

D) Таза ұлттық өнім – бизнестегі жанама салықтар.

E) Жалпы ұлттық өнім - амортизация.


293. Төменде көрсетілген агрегаттық көлемдердің қайсысы ұлттық табыс көлемін анықтау кезінде қолданылмайды:

A) Корпорация пайдасы.

B) Мемлекеттік трансфертік төлемдер.

C) Несиеге алынған капитал үшін кәсіпкерлерге төленетін пайыздар.

D) Ренталық табыстар.

E) Еңбекақы мен жалақы.


294. Егер нақты ЖҰӨ көлемі 6 процентке теңдесе, ал халық саны сол жылы 3 процентке қысқарса, онда:

A) Жан басына шаққандағы нақты ЖҰӨ төмендеді.

B) Жан басына шаққандағы нақты ЖҰӨ жоғарылады.

C) Нақты ЖҰӨ жоғарылады, ал номиналды ЖҰӨ төмендеді.

D) Номиналды ЖҰӨ өзгермейді.

E) Баға 3 процентке төмендеді.


295. Ұлттық табыс – бұл:

A) C плюс T плюс G минус трансферттік төлемдер плюс жанама салықтар.

B) Инвестиция минус жинақ.

C) Ұзақ мерзім пайдаланатын заттар мен қызметтер құны.

D) Жеке табыс минус жеке салықтар минус мемлекеттік кәсіпорындарға таза субсидиялар.

E) Рента, еңбекақы, капиталдан пайыз, меншіктен табыстар мен корпорация пайдасы.


296. Төменде көрсетілген агрегаттық көлемдердің қайсысы шығындар сомасы бойынша есептелген ЖҰӨ құнына қосылмайды:

A) Жиынтық инвестициялар.

B) C плюс I плюс G (C-тұтыну шығындары, I-инвестиция, G-мемлекеттік шығындар).

C) Тауарлар мен қызметтердің таза экспорты.

D) Тауарлар мен қызметтерді мемлекеттік сатып алу.

E) Еңбекақы мен жалақы.


297. Экономикалық цикл немен байланысты:

A) Тек сыртқы факторлардың әсерімен.

B) Тек ішкі факторлардың әсерімен.

C) Жиынтық сұраным динамикасына әсер ететін факторлармен.

D) Ұсыным динамикасына әсер ететін факторлармен.

E) Кездейсоқ саяси факторлармен.


298. Көрсетілген құбылыстардың қайсысы экономикалық құлдырау кезеңіне сәйкес келмейді:

A) Ұзақ мерзім қызмет ететін жабдықтарға инвеститцияның төмендеуі.

B) Еңбекке аса төмен сұраным, акция курсының төмендеуі.

C) Салықтық түсімдердің қысқаруы.

D) Корпорация пайдасының төмендеуі.

E) Жұмыссыздық бойынша жәрдемақылардың төмендеуі.


299. Экономикалық өрлеу келесідей сипатталады:

A) Өндірістік мүмкіншіліктер қисығының солға жылжуымен.

B) Өндірістік мүмкіншіліктер қисығының оңға жылжуымен.

C) Өндірістік мүмкіншіліктер қисығы бойынша нүктенің жылжуымен.

D) Өндірістік мүмкіншіліктер қисығы ішінде бір нүктеден екінші нүктеге жылжуымен.

E) Өндірістік мүмкіншіліктер қисығы сыртында бір нүктеден екінші нүктеге жылжуымен.

300. Салыстырмалы мүмкіншілік принципін алғаш қалыптастырған:

A) Томас Мальтус.

B) Адам Смит.

C) Пол Самуэльсон.

D) Давид Рикардо.

E) Альфред Маршалл.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©www.dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет