Фольклор халық шығармашылығы, яғни аңыздар, қиссалар, ертектер, мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар және т б



бет1/3
Дата02.07.2023
өлшемі23.3 Kb.
#475496
  1   2   3
Тулеубаева А


Баяндама
Фольклор — халық шығармашылығы, яғни аңыздар, қиссалар, ертектер, мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар және т.б.
Алғашқы қауымдық құрылыс кезінде пайда болған фольклор дамыған қоғамның этностарында да сақталған. Ол нақты тарихи фактілер мен тұлғаларды бейнелеуге ғана арналмай, өткен тарихтың басты-басты мән - мазмұнын көркемдік-бейнесі тұрғыдан білдіруге саяды. Фольклор рухани мәдениеттің маңызды құрамдас бөлігі, халық бұқарасының, этностардың көркемдік ой-толғамының неғұрлым пәрменді нысаны, олардың эстетикалық дарыны мен талғамының, адамгершілік ереже - қағидаларының шоғырлы көрінісі мен топтамасы болып табылады. Фольклордағы көркемдік жинақтама бейнелер арқылы халық қоғамдық өмірдің әр түрлі құбылыстарына көзқарас тұрғысын білдірген.
Фольклор - бұл біздің генетикамыз
«Фольклор» термині (ағылшын фольклорынан «халық даналығы») Еуропада XVIII-XIX ғасырлар тоғысында пайда болды. Ресейде ол ХІХ ғасырдың 30-жылдарынан бастап белсенді қолданыла бастады.
Ол алыс тарихи тарихта бірнеше ондаған (немесе жүздеген) жылдар бойы халықтан шыққан белгісіз авторлар тобы құрған әдеби-музыкалық шығармалар (әндер, билер) туралы ойларды жинақтады.
ХХ ғасырға дейін сәндік-қолданбалы өнер және сәулеттік шығармашылық туындылары фольклор деп те аталды.
Қарапайым тілмен айтқанда, ауыз әдебиеті халық шығармашылығы... Қазіргі уақытта тұжырымдама музыкалық және әдеби мағынада белсенді қолданылады.
Бізді соңғысы қызықтырады және айта кету керек, ол көркем әдебиеттің пайда болуының алғашқы қайнар көзі болып табылады. Оның екінші қайнар көзі - ғибадатханалар сияқты мәдени орталықтарда құрылған рухани әдебиет - қалыптасқан адамгершілік ұстанымымен адамдардың дүниетанымына әсер етті.
Фольклор күнделікті ауызекі сөйлеудің, сөздік бейнелеу мен ертегі қиялының қайнар көздерін ашты.
Фольклорлық жанрлар
Ауызша халық шығармашылығының шығармаларын екіге бөлу дәстүрге айналған үш сорт:
Лирика;
Дастан;
Драмалық.

Көркем шығармалардағы, эпостардағыдай және әр түрге дәстүрлі жанрлармен ұсынылған. Лирикалық әндер халық өмірінің ішкі тақырыптарын ашады.


Келесі түрлері бар:
тарихи;
махаббат;
үйлену той;
жерлеу;
еңбек;
жол (арбашы);
тонау;
күлкілі.

Эпикалық жанрлар -, ертегі, ертегі, шынайы оқиға, ертегі, быличка, өткен.


Шағын жанрлар фольклор - мақал, мәтел, тіл бұралаңы, жұмбақ, әзіл - бұл да эпостың элементтері.
Фольклорлық драмалық туындыларды ұсыну үшін «Раек» ұлттық жәрмеңке театрын көру керек. Оған арналған мәтіндер арнайы өлең - раешникте жазылған. Рождество құпиялары, фарс комедиялары, карикатуралар, күнделікті эскиздер - мұның бәрі халықтық драма.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©www.dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет